Sihirli Bir Şey mi Arıyorsunuz? Uyuyun!

Hayatta sihirli bir şey olsaydı; uyku olurdu. Uykudayken farklı bilinç akışlarına dalarız; rüya görürüz, iyileşiriz ve yenileniriz. Uyku, oradan oraya “zıplayan” zihnimizi kapatmaya fırsat verir, böylece beyin, “sihrini” biriken metabolik kiri temizlemek, sinir iletişimini güçlendirmek, hafıza oluşumu için yeni yollar oluşturmak ve öğrendiklerimizi pekiştirmek için kullanır. Yeni araştırmalar uykunun problem çözümünde de yardımcı olduğunu öne sürüyor.

Northwestern Üniversitesi araştırmacılarının Psychological Science dergisinde yayımladıkları yeni bir çalışma, uykunun problem çözmeyi kolaylaştırıcı rolünü doğruluyor. Bu çalışma için Northwestern Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Kristin Sanders ve ekibi, öğrenilen bilginin belirli bir ses çalınmasıyla bellekte daha sağlam yer etmesinin mümkün olup olmadığını araştırdı. 

Hedefli bellek reaktivasyonu (Targeted Memory Reactivation) adı verilen bir teknikle, araştırmacılar katılımcılara, yapbozlarla eşleştirilen sesli ipuçlarını dinlerken çözmeleri için sözel ve mekânsal türde yapboz verdiler. Katılımcıların iki dakika içinde yapbozu çözememeleri durumunda ses yeniden çalındı. Başarısız iki gecenin ardından, katılımcılar ses-yapboz eşlemelerini dikkatlice çalıştı.

Ses-yapboz eşlemelerini çalıştıktan sonra katılımcılara uyumaları söylendi. Ses sistemini eve götürdüler ve uyurken seslerin çalmaya devam etmesi için sistemi açık bıraktılar. 

Bir sonraki sabah katılımcılara çözemedikleri yapbozları çözmeleri için dört dakika verildi. Gerçekten de, katılımcılar, sesli ipucu olmayanlara kıyasla daha fazla sesli ipucu olan yapboz çözdüler. Araştırmacılar, uykudayken sesli ipucuyla eşleşmiş olan yapbozların çözümünde yüzde 55 oranında bir artış gördüler. Katılımcılar ses ipucu olmayan yapbozların yüzde 20,5’ini çözerken ipucu olanların yüzde 31,7’sini çözebildiler. 

Kristin Sanders’e göre, “Problem çözmek herkesin günlük hayatının bir parçası. Çalışmamızda her ne kadar kafa karıştırıcı yapbozlar kullanmış olsak da, altta yatan bilişsel süreçler kişinin yanlış bir yaklaşım yüzünden kendini takılmış veya tutuk hissettiği herhangi bir problemi çözmesiyle bağdaştırılabilir.” 

Bu araştırma uykunun problem çözümünü kolaylaştırdığını ileri sürüyor. Kristin Sanders ve ekibine göre çalışmada kullanılan teknik uyku bilişini incelemeye yeni kapılar açıyor.