Beynimiz Çok Sıcak!

Bilim insanları merak ediyor! Sağlıklı yetişkinlerde beynin ortalama sıcaklığı ne kadar? Ve bu sıcaklık gün içinde nasıl değişkenlik gösteriyor? 

İngiltere Tıbbi Araştırma Kurulu Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’ndan araştırmacı Dr. Nina Rzechorzek şöyle anlatıyor, “Beyin hücrelerinin ısı değişikliğine karşı hassas olduğunu onlarca yıldır biliyoruz.” Beyin sıcaklığının vücudun iç sıcaklığından çok farklı olmadığı fikrine bir süredir aşinayız. Fakat, insan olmayan sağlıklı primatlarla yapılan çalışmalar beyin sıcaklığının vücudun iç sıcaklığından daha fazla olduğunu göstermekle kalmıyor aynı zamanda beyin sıcaklığının gün içinde değiştiğini de ortaya koyuyor.  

Şimdiye kadar bilim insanlarını zorlayan en büyük problem sağlıklı bir insanın beyin sıcaklığını yansıtan normal bir alt ve üst sınırın yokluğundan kaynaklanmıştı. Her ne kadar araştırmacıların elinde beyin travması yaşamış kişilerin beyin sıcaklığına dair verileri olsa da bu rakamlar sağlıklı bir insan beyni için neyin normal olduğunu yansıtmıyor. Dolayısıyla da hasta verilerini sağlıklı bir alt ve üst sınırla kıyaslamaya çalışmak ve hastaların durumuyla ilgili doğru tahminlerde bulunmak oldukça zor olmuştu. 

Öyleyse sağlıklı insanlarda beynin normal sıcaklığı kaçtır?

Dr. Rzechorzek ve meslektaşlarının çalışması bu önemli soruya ışık tutuyor. Araştırmacılar orta ve şiddetli beyin travması yaşamış hastaların beyin sıcaklığını beyin probuyla ölçebiliyorlar. Ancak tahmin edeceğiniz üzere sağlıklı bir insan beynine bir beyin probuyla dalmak mümkün değil. Bu nedenle, Dr. Rzechorzek ve araştırma takımı Manyetik Rezonans Spektroskopi (MRS) adı verilen bir beyin görüntüleme tekniği kullandılar. 

Bu çalışma için yapılması gereken ilk iş Travmatik Beyin Hasarında Avrupa NöroTravma Etkinliği Araştırma İşbirliği- CENTER-TBI, Yüksek Çözünürlüklü Yoğun Bakım Ünitesi Alt Çalışmasından tüm hastaların verilerini taramak oldu. Araştırmacılar, beyin travması geçirmiş 114 hastanın verilerini inceleyerek beyin sıcaklığının 32,6℃ – 42,3℃ arasında değişiklik gösterdiğini tespit ettiler. Daha önce yapılan çalışmalara paralel olarak, ortalama beyin sıcaklığı vücut sıcaklığından gerçekten daha yüksekti. Araştırmacılar, hastaların yalnızca dörte birinin beyin sıcaklığında günlük değişkenlik gözlemlediler.  

Sonrasında, Dr. Rzechorzek ve meslektaşları beş ayrı kıtadan ve 15 farklı ülkeden toplam 40 sağlıklı yetişkinle çalışmalarını sürdürdü. MRS tekniği ile katılımcıların beyin sıcaklığı sabah, öğleden sonra ve akşam olacak şekilde gün içinde üç kez ölçüldü. 

Sağlıklı yetişkinlerin beyin sıcaklığı 36,1℃  – 40,9℃ arasındaydı. Ortalama beyin sıcaklığı (38,5℃) dil altı sıcaklık ölçümlerinden de daha yüksekti (36,0℃). Adet döngüsü, biyolojik cinsiyet, beyin bölgesi, gün içinde ölçüm yapılan zaman ve yaş beyin sıcaklığında değişime yol açan faktörler arasındaydı. Araştırmacılar beyin sıcaklığının özellikle beynin daha iç kısımlarında yaşla orantılı olarak arttığını gözlemlediler. 

Sonuçlar travmatik beyin hasarı olan hastalarla karşılaştırıldığında beyin sıcaklığındaki günlük değişkenliğin hayati açıdan önemli olduğu ve bu değişkenlik olmadığında yoğun bakım ölümleriyle 21 kat daha fazla karşılaşıldığı ortaya çıktı. 

Dr. Rzechorzek’e göre beyindeki günlük sıcaklık değişkenliği normal beyin fonksiyonu ve disfonksiyona (fonksiyon bozukluğu) dair fikir sunuyor. Araştırmacılar tüm bunların beyin sağlığı ve olası beyin hastalıklarından korunma bağlamında ne anlama geldiğini daha derin bir şekilde incelemek için heyecanlılar.