#

Suriye’de Savaşın Sorumlusu Kuraklık mı?

Bilim Dalları

Columbia Üniversitesi araştırmacılarınca gerçekleştirilen bir çalışmaya göre, Suriye’de en az iki yüzbin kişinin ölümüne, milyonlarcasının da yurtlarını terketmesine neden olan iç savaşın tetikleyicisi, insan kaynaklı iklim değişiminin bölge ülkelerinde yol açtığı ağır bir kuraklık olabilir.

Önde gelen bilim dergilerinden Proceedings of the National Academy of Sciences’ta yayımlanan çalışmada, iklim değişimi nedeniyle 1900 yılından bu yana bölgede ortalama hava sıcaklığının 1 – 1,2 derece arttığı ve yağışlarda yüzde 10 düşüş olduğuna işaret ediliyor. İklim değişiminin iki önemli sonucuysa, Akdeniz’den nem taşıyan rüzgâr rejimlerinin değişmesiyle Kasım-Nisan arasındaki yağışlı mevsimde yağışların azalması ve sıcak yaz aylarında topraktaki nemin buharlaşması. Bölgede 1950’ler, 80’ler ve 90’lar da da büyük kuraklıklar görüldüğüne işaret eden çalışmada, 2006-2010 arasındak kuraklığın çok daha ağır olduğu belirtiliyor.

Ekibe göre Türkiye’nin güneydoğusu, Suriye ve Irak’ı kapsayan ve tarihi adıyla “Bereketli Hilal” diye anılan bölgeyi vuran kuraklıktan en çok etkilenen Suriye oldu.

Bu ülkenin 1950’lerde 4 milyon olan nüfusu son yıllarda 22 milyona yükselmiş, yönetimin pamuk vb. ihraç ürünlerine prim veren tarım politikası nedeniyle suya olan bağımlılık artmış, buna karşılık kaçak artezyen kuyularının topraktaki suyu çekmesi sonucu, kuraklıkta kullanılabilecek rezervler kurumuştu.

Son kuraklığın etkileriyse ani ve dramatik. Çalışmaya göre, ülkenin GSYH’sinin (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) dörtte birini karşılayan tarım üretimi üçte bir oranında düştü, küçük ve büyükbaş hayvan sürüleri yok oldu, tarım ürünlerinin fiyatları ikiye katlandı, çocuklarda yetersiz beslenmeden kaynaklanan hastalıklarda büyük artış oldu.

Sonuçta, 1,5 miilyon insan köylerini terk ederek, şehirlerin zaten Irak’taki çatışmalardan kaçan göçmenlerin baskısı altında olan varoşlarına yığıldı.

2011 yılında ayaklanmayı başlatan da, bu sefalet gettolarında yaşama tutunmaya çalışan, yönetimin iş ve hizmet sağlayamadığı bu kitleler oldu.

“Hızlı demografik değişim istikrarsızlığı körükler” diyen araştırmacılara göre, temel mi, yoksa ikincil bir etmen mi olduğu, Arap Baharı vb. faktörlerin etkisi hakkında kesin bir şey söylenemese de, felakete çanak tutan mevcut koşullarla birleştiğinde, kuraklığın nasıl yıkıcı sonuçlar doğurduğu ortada. 

REFERENCES

  • 1. “Did climate change help spark the Syrian war?”, The Earth Institute at Columbia University, 2 Mart 2015