Neptün Soğuyor

Güneş Sistemi’ndeki en uzak gezegen Neptün, Güneş’e Dünya’dan yaklaşık 30 kat daha uzaktadr. Güneş etrafında dönen diğer tüm gezegenler gibi, Neptün’ün de dört ayrı mevsimi var. Ancak Neptün Güneş etrafındaki dönüşünü 165 yılda tamamladığı için bu mevsimlerin her biri yaklaşık 40 yıl sürer. Neptün’ün güney yarım küresi, 2005’ten beri Güneş’e doğru eğik bulunduğu dönem olan yaz mevsimini yaşıyor.

Gökbilimciler, astronomik nesnelerden yayılan kızılötesi ışığı ölçerek çalışan termal kameralar kullanarak Neptün’ün sıcaklığını ölçtüler. Ekip, analizleri için, son yirmi yılda yer tabanlı teleskoplarla toplanan Neptün’ün mevcut tüm görüntülerini birleştirip, gezegenin atmosferinin stratosfer katmanından yayılan kızılötesi ışığı araştırdılar.

Bu veriler, güney yazının başlamasına rağmen, gezegenin çoğunun son yirmi yılda yavaş yavaş soğuduğunu gösterdi. Neptün’ün küresel olarak ortalama sıcaklığı 2003 ile 2018 arasında 8 °C düştü.

Neptün’ün sıcaklık değişimleri çok beklenmedik olduğu için, gökbilimciler bunlara neyin sebep olabileceğini henüz bilmiyorlar. Neptün’ün stratosferik kimyasındaki değişikliklerden veya rastgele hava düzenlerinden ve hatta güneş döngüsünden kaynaklanıyor olabilirler.

Neptün’ün atmosferi esas olarak hidrojenin yanı sıra helyum ve metandan oluşur. Metan, Neptün ve komşusu Uranüs’e mavi rengini veren maddedir. Bununla birlikte, Neptün’ün çarpıcı tonları Uranüs’ünkinden daha yoğundur, bu da muhtemelen Neptün’ün atmosferinde tanımlanamayan başka bir kimyasalın gizlendiği anlamına gelir. Bu gizemli bileşik veya diğer elementlerin miktarlarındaki farklılıklar, bu sıcaklık değişimlerinden sorumlu olabilir.

Sert meteorolojik hareketler de hava sıcaklıklarını etkileyebilir. Neptün, 1.931 km/s hıza ulaşabilen, Güneş Sistemi’ndeki en güçlü rüzgârlara sahiptir. Bu rüzgârlar, donmuş metan akımlarını gezegenin atmosferine doğru iterek potansiyel olarak sıcaklığı etkiliyor olabilir.

Bu dalgalanmaların nedenlerini araştırmak için önümüzdeki yıllarda daha fazla gözlem yapılması gerekecek. NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskobu, Neptün’ün atmosferindeki kimya ve sıcaklığın eşi görülmemiş yeni haritalarını sağlarken, ESO’nun Aşırı Büyük Teleskopu (ELT) gibi geleceğin yer tabanlı teleskopları, bunun gibi sıcaklık değişimlerini daha ayrıntılı olarak gözlemleyebilir.