Kıyamet Mahzeni Tehlikede

Norveç’e bağlı Svalbard Adaları’ndaki Svalbard Küresel Tohum Mahzeni, küresel ısınma tehditi altında. Geçtiğimiz yıllarda bölgedeki kalıcı buz örtüsünün aşırı sıcaklar nedeniyle erimesi sonucu mahzeni su basmış, fakat ciddi bir hasar oluşmadan sorun çözülmüştü.

Kıyamet Mahzeni adı verilen tohum bankası, Norveç hükümeti, Nordik Genetik Araştırma Merkezi ve Ekin Vakfı işbirliği ile yönetiliyor. Olası çevre felaketlerine karşı bir güvenlik olarak düşünülen tohum bankası, gezegenin çeşitli yerlerinden toplanan milyonlarca tohuma ev sahipliği yapıyor. Böylece, son 50 yıldır küresel ölçekte sürdürülen tarım yöntemleri nedeniyle yaşanan biyoçeşitllik kaybına karşı, bir son çare olarak görülüyor.

Svalbard, kalıcı buz örtüsü sayesinde tohumları korumak için uygun koşullara sahip olduğundan, 2,5 milyar tohum kapasiteli mahzen için de ideal bir nokta olarak belirlenmiş. Buzullar, doğal bir yalıtım malzemesi işlevi görüyor ve içerisi -18^oC’de sabit tutuluyor. Elektrikler kesilse bile, içerisi soğuk kalıyor. Bu sayede, herhangi bir çevre felaketi yaşanırsa, tohumlar çimlenmeye hazır biçimde bekliyor.

Kuzey Kutbu, Dünya’da en hızlı ısınan bölge ve kutup dairesinin yaklaşık 1000 km kuzeyindeki Svalbard da bundan nasibini alıyor. Norveç hükümetinin geçen hafta yayımladığı rapora göre, Svalbard 1971’den bu yana ortalama 5^oC ısındı bile. Eğer karbon salımı kontrol altına alınmazsa, 2100 yılında 10 ^oC daha ısınma bekleniyor. Bir miktar kontrol, bunu 7^oC’ye düşürebilir.

Akut sıcaklık dalgalanmalarının yanı sıra, fiyordlardaki buzul örtüsü ciddi oranda azaldı, kar mevsimi 20 gün kısaldı, yağmurlar arttı ve ısınmanın etkileri yüzeyin 80 metre altında bile gözlenebiliyor. Yüzyılın sonuna geldiğimizde, buz örtüsünün büyük bir kısmı çamura dönecek ve bu esnada daha çok karbondioksit ve metan salımına neden olacak. Bu ise daha fazla ısınmayla sonuçlanacak ve bildiğimiz kısır döngü devam edecek.

Herhangi bir insan müdahalesi olmadan binlerce yıl ayakta kalabilecek şekilde tasarlanan Kıyamet Mahzeni, şimdiye kadar bu hedefini yerine getiremedi. İklim değişikliğinin etkilerine karşı devamlı yeni düzenlemeler yapılıyor ve böyle giderse durum değişmeyecek. Kim bilir, belki de bu tohumlar bir gün Kuzey Kutbu’nda çimlenecek.