Mars yolculuğuna hazırlık…
Uzay ortamında uzun süreli yolculukların vücut üzerindeki etkilerinin belirlenmesi için yürütülen çalışmalar çerçevesinde Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (International Space Station – ISS) bir yıla yakın bir süre (340 gün) geçiren Amerikalı astronot Scott Kelly ve Rus kozmonot Mikhail Kornienko sorunsuz bir şekilde Dünya’ya döndüler.
Kazakistan’a yumuşak iniş yapan Rus yapımı Soyuz TMA-18 uzay aracında ayrıca, ISS’de beş ay geçiren Rus kozmonot Sergey Volkov da bulunuyordu.
Kelly ve Kornienko, istasyonda geçirdikleri 340 günle uzayın “mikro kütleçekim” denen ağırlıksız ortamında tek seferde en uzun süre kalan insanlar sıralamasında dördüncü sıraya yerleştiler. Uzay maratonunda rekorsa, 1994-1995 yıllarında Rusların MIR uzay istasyonunda 437 gün geçiren kozmonot Valeri Polyakov’a ait. Kadın astronotlar arasındaysa rekoru 2014-2015 yıllarında ISS’de 199 gün 16 saat geçiren İtalyan Samantha Cristoforetti elinde tutuyor.
Bu maraton uzay görevleriyle amaçlanan, Mars’ın keşfi gibi uzun süreli uzay yolculuklarında ağırlıksız ortamın, radyasyonun ve stresin astronotların vücut sistemleri ve psikolojileri üzerinde etkilerini belirleyerek önlemler geliştirmek.
Bunların başında ağırlıksız ortam nedeniyle kas kaybı ve kemik yoğunluğunun azalması, vücut sıvılarının da vücudun üst kısmında toplanma eğilimi nedeniyle gözlerde meydana gelen anatomik bozukluklardan kaynaklanan görme sorunları geliyor.
2030’lu yıllarda Mars’a insanlı bir keşif seferinin hazırlıklarını sürdüren NASA için Scott Kelly’nin önemi, kendisi gibi eski bir astronot olan tek yumurta ikizi bir kardeşinin bulunması.
Scott Kelly’nin uzayda geçirdiği süre içinde maruz kaldığı etkilerle ilgili verilerin ikizi Mark Kelly’nin bulgularıyla karşılaştırılması, uzay ortamının etkilerinin genetik, hücre ve moleküler düzeyde meydana getirdiği değişimlere ışık tutması bekleniyor.
REFERENCES
- 1. “NASA Astronaut Scott Kelly Returns Safely to Earth after One-Year Mission”, NASA, 2 Mart 2016