Göktaşı mı? Sorun Değil!

NASA yeni nesil göktaşı avcısı bir teleskobun Güney Afrika’ya kurulacağını duyurdu. ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System) olarak bilinen ve Dünya’ya çarpma ihtimali olan göktaşları için son uyarı sisteminin bir parçası olacak teleskop 3,8 milyon dolara mal olacak. İki yıl içerisinde tamamlanması planlanan teleskop Sutherland’da, Güney Afrika Astronomik Gözlemevi bünyesinde kurulacak.

ATLAS projesi şu an için kuzey yarıkürede, Hawaii ve Maui adalarındaki iki teleskoptan oluşuyor. 2015’te göreve başlayan bu teleskoplar Dünya yörüngesine yakın geçen 300’den fazla göktaşını tespit ettiler. Fakat bu iki teleskobun konumu güney gökkürenin yaklaşık yüzde 30’unu gözleyemedikleri anlamına geliyor. Güney yarıkürede inşa edilecek iki yeni teleskop astronomların Dünya’ya yaklaşan cisimlerin tamamını gözleyebilmelerini sağlayacak.

Güney yarıkürede ATLAS istasyonlarının olması aynı zamanda gökyüzü gözlemcileri için ayrı bir önem taşıyor. Galaksinin merkezi gibi ilginç gök cisimleri açısından oldukça zengin olan bu bölgeye yerleştirilecek teleskoplar astrofiziğin her alanında bilgi sağlayabilecek.

Tabii esas görevleri büyük teleskopların gözden kaçırdığı nispeten küçük göktaşlarını tespit etmek olacak. Dinozorların sonunu getirdiğine inanılan göktaşı 9 kilometre çapındaydı fakat çok daha küçük gök cisimleri de ciddi hasarlara yol açabiliyor. 2013’te 20 metre çapındaki göktaşının Rusya’da, Chelyabinsk üzerinde havada patlaması, yöre insanlarında kesikler yanıklar ve kırık kemiklere yol açmıştı. ATLAS teleskopları güney gökyüzünü gecede yaklaşık iki kere tarayarak bu tip küçük cisimlere karşı dünyalıları uyarmayı hedefliyor.

Güney yarıkürede kurulacak ikinci teleskobun yerine ise henüz karar verilmedi.