Dünyanın En Eski Biberonları

Arkeologlar, Avrupa’daki kazılarda devamlı karşılarına çıkan küçük seramik kapların ne işe yaradığını sonunda öğrendi: bebeklere süt içirmekte kullanılan biberonlar!

Almanya’nın Bavyera bölgesinde bulunan üç küçük seramik kabın içindeki kalıntıların kimyasal analizi, bebeklerin en az 3000 yıldır biberondan hayvan sütü içtiğini gösteriyor. Benzer diğer örneklerden bazıları ise, MÖ 5000 yılına kadar gidiyor, Tunç ve Demir Çağı’nda iyice yaygınlaşıyor.

İnce bir ağzı olan, üzeri açık ve bir yetişkinin avucuna rahatlıkla sığabilecek küçük seramik kapların bazılarına hayvan biçimi verilmiş, bazıları ise geometrik şekillerle süslenmiş. Bebek mezarlarında sıklıkla bulunsalar da, bunların ne amaçla kullanıldığı tam olarak bilinmiyordu.

Araştırmacılar, moleküler teknikler ve izotop analizleri sayesinde, biberonlarda büyük ihtimalle koyun, keçi ve inek sütüne ait yağ kalıntıları buldu. Bu, tarih öncesi insanların topluluk hayatıyla ilgili önemli bir bilgi olmakla beraber, evcilleştirilmiş hayvanların beslenme üzerindeki rolünü de ortaya çıkarıyor.

Analiz edilen örneklerin, MÖ 1200 ile MÖ 450 yılları arasına ait olduğu öğrenildi.

Bulgulara göre, Neolitik Çağ (Cilalı Taş Devri) ile Demir Çağı arasında doğan bebeklere, altı aydan itibaren takviye gıdalar verildiği düşünülüyordu. Bebekler 2-3 yaşına kadar da sütten kesilmiyorlardı. Daha önce yaşamış avcı-toplayıcılarda ise, bebekler yaklaşık 5 yaşına kadar sütten kesilmiyordu. Anne sütüyle beslenme dönemi kısaldıkça, kadınlarda doğurganlık da arttı.

Tarım ile birlikte gelen yerleşik yaşam biçimi ve gıda kaynaklarının artması, böylece daha iyi beslenmeyi sağlayarak, insan nüfusunda hızlı bir artış meydana getirdi.

Uzmanlar, anne sütünün sağladığı besin değerini yalnızca hayvan sütünden almanın mümkün olmadığını ve biberonların bebek sağlığına nasıl bir faydası olduğunu öğrenmek için araştırmaların devam etmesi gerektiğini belirtiyor. Belki de, yalnızca bebeklerin anne sütü alamadığı acil durumlarda kullanılan bir yöntemdi.

Genelde erken yaşta ölen çocukların mezarında bulunan biberonlar, tarih öncesi annelerin çocuklarına sevgisini gösteren nadir bulgulardan biri olarak, arkeoloji literatüründeki yerini aldı.