Denizlerin Rengi Değişiyor

İklim değişikliği, gezegenin dörtte üçünü kaplayan okyanusların rengini de değiştirecek gibi. Bundan birkaç yüzyıl sonra hâlâ “mavi gezegen” diyor olacağız, ama mavi aynı mavi olmayabilir.

İnsan kaynaklı küresel ısınma nedeniyle, okyanusların önceki yüzyıllara göre daha ılık olduğu zaten biliniyor. Bu değişim, okyanuslarda yaşayan fitoplanktonları, yani algleri etkileyerek, bölgesel renk değişikliklerine neden oluyor. Uydular aracılığıyla fark edilebilen bu olgu, bizlere deniz ekosistemlerinin dengesi hakkında bilgi veriyor.

MIT’den bilim insanları, farklı fitoplankton türlerinin büyüme ve etkileşimlerini inceleyen bir simülasyon geliştirerek, dünyanın çeşitli yerlerindeki sıcaklık artışının bu türlerin dengesi üzerine etkisini araştırdılar. Bununla birlikte, denizler tarafından emilen ve yansıtılan güneş ışığının dalga boyunu da hesaba katarak, küresel ısınmanın okyanusların rengi üzerindeki etkisini tahmin edebildiler. Anlaşılan, 2100 yılına geldiğimizde denizlerin yüzde ellisinde kayda değer bir renk değişimi gözlenecek.

Denizlerin rengini, güneş ışığının suyla etkileşimi belirliyor. Su molekülleri, mavi dışında neredeyse tüm renkleri soğuruyor ve üzerlerine düşen güneş ışığı tayfındaki mavi bölgeyi geri yansıtıyor. Bu nedenle, içinde fazla canlı barındırmayan açık denizler, uzaydan koyu mavi olarak görünüyor. Suyun içinde fazla miktarda organizma yaşıyorsa, bunlar türlerine göre farklı dalga boylarındaki ışığı yansıtarak, suyun rengini değiştirebiliyorlar. Fitoplanktonların içerdiği klorofil, örneğin, karbon üretmek amacıyla mavi tayfın büyük bir kısmını emiyor, fakat yeşili yansıtıyor. Sonuç olarak, alg zengini denizlerin rengi daha yeşil.

Araştırmaya göre, şu anda rengi mavi olan subtropikal sularda yaşayan canlı miktarı iklim değişikliği nedeniyle azalacağı için buralar daha koyu bir maviye dönecek. Kutuplar ve ekvatora yakın bölgelerdeyse, artan su sıcaklıkları fitoplankton patlamasına sebep olacak ve bu bölgelerin rengi daha da yeşile dönecek.

Yalnızca fotosentez yapan fitoplankton, yani klorofil içeren organizma miktarına bakarak iklim değişikliğinin etkisi hakkında kesin karar vermek de aslında mümkün değil. El Niño gibi iklim olayları, birkaç yılda bir besin akışını değiştirerek klorofil miktarını bölgesel olarak artırabiliyor. Dolayısıyla bu tip renk değişimlerinin sebebi büyük doğa olayları mıdır yoksa iklim değişikliği midir, bazen bilinemiyor.

MIT’de yapılan araştırmanın öncüsü Stephanie Dutkiewicz, oluşturdukları simülasyonun iddia ettiği renk değişiminin çıplak göze fazla batmayacağını, okyanusların şimdiki görüntüsünü çok fazla değiştirmeyeceğini, yani mavi bölgelerin hâlâ mavi, yeşil bölgelerin de hâlâ yeşil kalacağını söylüyor. Yani temel örüntü değişmeyecek. Fakat fitoplanktonların desteklediği gıda ağının etkileneceğine kesin gözüyle bakılıyor. Bu da, var olan besin zinciri dengesinin bozulabileceği anlamına geliyor.