Beethoven’ın 250. Yaşını Yapay Zekâ ile Kutluyoruz

Kimilerine göre gelmiş geçmiş en büyük müzik dehası olan Ludwig van Beethoven’ın bitirmeyi başaramadığı 10. Senfoni, bestecinin 250. doğum günü kutlamaları kapsamında yapay zekâ ile tamamlanacak ve klasik müzik severlerinin beğenisine sunulacak.

Beethoven, dokuzuncu ve onuncu senfonileri yazmaya aynı zamanda başlamış, fakat onuncu senfoni çalışmalarını kısa bir süre sonra bir kenara koyarak, geride bölük pörçük notalar ve eskizler bırakmıştı. Bilgisayar programcıları ve müzikologlardan oluşan bir ekipse, Beethoven’ın bütün eserlerini bir bilgisayar algoritmasına yükleyip, sonra bu eserleri öğrenen yapay zekânın, eldeki eskizler üzerinden, Beethoven stilinde yeni bir eser ortaya çıkarmasını sağladı. Eserin tamamlanmış hali, Beethoven Orkestrası tarafından 28 Nisan 2020’de seslendirilecek.

Ekip, ilk sonuçların biraz fazla mekanik ve tekrarlı olduğunu, ama yeni sonuçların ümit vaat ettiğini belirtiyor. ‘‘Bilgisayar programının daha öğrenecek çok şeyi olsa da, etkileyici bir gelişme gösterdi’’ diyor Beethoven House arşiv sorumlusu Christine Siegert.

Eser seslendirecek orkestranın şefi Dirk Kaftan ise, bunun yepyeni bir şey olduğunu söylüyor ve müzisyenlerin konuyla ilgili olumlu ve olumsuz görüşleri olduğunu belirtiyor. Sonuç, tabii ki orijinal bir Beethoven eseri olmayacak. Müzikolog Barry Cooper, yapay zekânın ürettiği müziğin küçük bir kısmını dinlemiş ve Beethoven’ın niyetleriyle uzaktan yakından ilgisi olmadığını belirtmiş. Özellikle, onuncu senfoni gibi çok az malzeme bulunan eksik eserlerde, bestecinin gerçek amaçlarının çarpıtılması söz konusudur, diyor Beethoven uzmanı Cooper.

Daha önce, Schubert’in 8. Senfoni’sini benzer bir teknolojiyle tamamlama girişimi olmuş ve eleştirmenler tarafından daha çok bir Hollywood film müziğine benzetilmişti.

Projenin sponsoru Deutsche Telekom ise, bu verileri kullanarak ses tanıma gibi teknolojilerin gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyor.

1770’de Almanya’nın Bonn kentinde vaftiz edilen (tam doğum tarihi bilinmiyor), ve 1827’de Viyana’da hayata gözlerini kapatan Ludwig van Beethoven, kimileri tarafından bu dünyaya gelmiş en büyük besteci olarak tanımlanıyor. Kökleri, Haydn ve Mozart gibi klasik bestecilere dayanan, ama aynı zamanda Goethe ve Schiller gibi edebiyat dünyasının hümanist ideolojilerine sarılan, Fransız Devrimi’nin etkilerinden kaçamayan, özgürlük ve bireysellik gibi kavramların ortaya çıktığı çalkantılı günlerin romantik akımlarına kapılan Beethoven, klasik ve romantik müzik dönemlerini birbirine bağlayan, müzik tarihinin belki de en önemli isimlerinden biri.

16 Aralık 2019’ta, yani Beethoven’ın 249. doğum gününde resmi olarak başlayan ve bir yıl boyunca devam edecek kutlamalar kapsamında, 2020 yılı birçok etkinliğe sahne olacak. Yaklaşık 1.000 konser, opera performansları, festivaller, hatta Beethoven duyma yetisini kaybettikten sonra insanlarla iletişim için kullandığı not defterlerinin incelenebileceği sergiler, Berlin Filarmoni Orkestrası’nın 24 saat sürecek Beethoven maratonu ve daha birçok etkinlik, Beethoven’ın doğduğu Bonn kenti ağırlıklı olmak üzere, Almanya’nın her yerinde gerçekleşecek.