Algı Yanılsamasıyla Görünmezlik

Binlerce yıldır insanın özlemi olan, efsanelerde, masallarda geçen, bilimkurgunun temel malzemelerinden biri “görünmez olma”, İsveçli bilimcilerce laboratuvarda gerçekleştirildi.

Karolinska Enstitüsü’nden sinirbilimcilerce gerçekleştirilen deneylerde, kafalarına bir kabloyla karşıdaki kameraya bağlı ekran takılı olan katılımcılara, başlarını eğip vücutlarına bakmaları söylenince, katılımcılar vücutlarının yerine yalnızca boşluk gördüler.

Scientific Reports dergisinde yayımlanan çalışmada araştırmacılar, görünmezlik duygusunu oluşturmak için geniş bir boya fırçasıyla deneklerin vücutlarının çeşitli yerlerine dokunurken öteki ellerindeki bir başka fırçayla da aynı anda karşıdaki kamera altında havada aynı hareketlerle aynı noktalara dokunur gibi yapmışlar.

Araştırmaya katılan 125 deneğin çoğu, bir dakikadan daha az bir sürede dokunma duyularının havada dolaştığını izledikleri fırçanın olduğu yere geçtiğini ve orada görünmez olarak kendi vücutlarının bulunduğunu hissetmişler. Algı yanılmasının oluştuğunu sınamak için araştırmacılar hayali algıdaki vücudun karnına doğru bir bıçak uzattıklarında bıçağı gören deneklerin vücutlarının terleme tepkisi verdiğini gözlemişler.  

Çalışmada ayrıca deneklerden tanımadıkları kişilerden oluşan izleyici topluluğu karşısında gösteri yapmaları istenmiş. Sonuçta, gösteriden hemen önce görünmezlik algısı yaşatılanlar, gösteri sırasında daha az strese kapıldıklarını belirtmişler. Araştırmacılara göre bu olgu, vücudun algılanış biçiminin, beynin sosyal uyarıları işleyiş biçimini etkilediğini ve endişe için yeni tedavi geliştirme çalışmalarında yarar sağlayabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar ayrıca, “görünmezlik pelerinlerinin” kişilerin doğru/yanlış yargılarını değiştirmesinin önüne geçmek için, görünmezlik algısının etik kararları etkileyip etkilemediğinin de araştırılması gereğine işaret ediyorlar.