Akıllı Yara Bantları

Giyilebilir teknoloji, özellikle de tıpta son yıllarda ilginç denemelere sahne olan bir alan. Bedendeki değişimleri algılayarak veriye dönüştüren algılayıcılar, sağlık sektöründe epey ilgi görüyor. Bu teknolojilerin hem kronik hastalıkların takibinde hem de hastalıkların erken teşhisi için büyük potansiyele sahip olduğu düşünülüyor. Rhode Island Üniversitesi araştırmacıları, bu gelişmelere bir yenisini ekledi: yarada enfeksiyon olup olmadığını saptayan yara bantları.

Araştırmacılara göre, kandaki akyuvarlar patojen bakterilerle, yani bir enfeksiyonla karşılaştığında hidrojen peroksit üretiyor. Geliştirilen yara bandının üzerindeki karbon nanotüpler de, hidrojen peroksit düzeylerini saptayabiliyor. Böylece tedavi edilmekte olan bir yaranın iyileşip iyileşmediği izlenebiliyor.

Karbon nanotüpleri mikrolifler içine yerleştiren Profesör Daniel Roxbury ve ekibi, böylece nanotüpleri içinde bulundukları ortama hassasiyetlerini kaybetmeden sabitlemeyi başarmış. Akıllı bandajın verdiği tepkiler küçük bir giyilebilir cihaz tarafından takip edilecek, bu cihazın elde ettiği veriler de cep telefonu gibi bir başka cihaz iletilecek ve enfeksiyon tehlikesi oluştuğunda hastayı veya doktoru uyaracak. Bunların hepsi, kablosuz teknolojilerin gelişmesiyle mümkün oluyor.

Araştırmacılar, cihazın yalnızca teşhis amacıyla kullanılacağını, fakat daha ileride enfeksiyonları erken teşhis ederek antibiyotik kullanımını azaltması, hatta ampütasyon gibi ciddi müdahalelerin önüne geçmesi gibi faydaları olacağını öngörüyor. Özellikle kronik yaralarla baş etmek zorunda olan diyabet hastalarında önemli kolaylıklar sağlayabileceği de belirtiliyor.

Deneyler bu aşamada yalnızca küçük yara bandı numuneleriyle yürütülüyor, fakat araştırmacılar teknolojiyi ölçeklendirmenin oldukça kolay olduğunu söylüyor. Roxbury’e göre, ‘‘Bu teknoloji büyük yaraların tedavisinde daha kullanışlı olacaktır. Çünkü enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek için bandajı açmak gerekmeyecek.’’

Akıllı yara bantları üzerine yürütülen başka çalışmalar da var. Çinli bilim insanları, yaraların içinde üreyen bakterileri tespit ederek renk değiştiren ve hatta antibiyotik salgılayan yara bantlarını fareler üzerinde deneyerek başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirtiyor. Dahası, antibiyotiklere karşı direnç geliştirmiş olan patojenler tespit edildiğinde antibiyotiklerin etkisini güçlendirecek özel bileşikler salgılanmasını da sağlayabildiklerini iddia ediyorlar. Bu yöntemle, farelerdeki yaraların iyileşme sürelerini kayda değer ölçüde kısalttıklarını da ekliyorlar.