Dolu Tarafından mı Bakıyorsunuz?

Bir kez daha Covid-19 kısıtlamalarıyla karşı karşıyayız ve belirsizlik dalgalarıyla sörf yapmayı öğrenmeye her zamankinden daha çok ihtiyacımız var. 

Salgının arka planında hayatlarımızın sürekli bir değişim içinde olduğunu inkar etmek mümkün değil. Bu nedenle kendinizi zaman zaman bunalmış hissetmeniz gayet normal. Bu dönemde kaygı ve korkular içinde kaybolmadan ileriye adım atmanın kalbinde sağlam bir esnek dayanıklılık alet çantası yatıyor. 

Öncelikle esnek dayanıklılığın ne anlama geldiğini netleştirelim. Esnek dayanıklılık, gerektiğinde eğilmek fakat kırılmamak demektir: Değişime açık ve esnek kalarak, stresli durumlar karşısında yeniden ayağa kalkabilmektir. 

Pennsylvania Üniversitesi Pozitif Psikoloji Merkezi’nde Penn Resiliency Projesi’nin Yardımcı Direktörü olan Dr. Karen Reivich, iyimserliğin “esnek dayanıklılığın motoru” olduğunu öne sürüyor. İyimserlik, yol engebeli olsa bile doğru tavırla devam edebilmemizi sağlıyor.

İyimserlik nasıl ortaya çıkıyor?

Bilinenin aksine, iyimserlik sadece olumlu düşünmek anlamına gelmiyor. İyimserliğin içinde bir şeyleri yapmak için ihtiyaç duyduğumuz o hevesli tavır yatar ve zorluklara rağmen ilerlemeyi seçmektir iyimserlik.

Araştırmalar, kötümserlerin ve iyimserlerin davranış ve düşünme biçimleri arasında çarpıcı farklılıklar olduğunu gösteriyor. Dr. Reivich, “Belirsiz Zamanlarda Esnek Dayanıklılık Becerileri” başlıklı çevrimiçi kursunda iyimser tavrın bazı temel özelliklerini tanımlıyor. Dr. Reivich, iyimser bireylerin problemleri belirlemede daha iyi olduklarını ve zorlukları tehditten çok onları kamçılayan durumlar olarak algılamaya meyilli olduklarını açıklıyor. İyimserler ayrıca herhangi bir durumda neyi kontrol edebileceklerini saptamakta daha yetenekliler.

Utah Üniversitesi’nden Dr. Lisa Aspinwall ve meslektaşları, çalışmalarından birinde iyimserlerin sağlıklarıyla ilgili risk bilgisine daha fazla önem verdiklerinin altını çizdi. Bu çalışmada araştırmacılar, üniversite öğrencilerine vitamin kullanımı ve güneş ışınlarına maruz kalma gibi sağlıkla ilgili belli davranışların riskleri hakkında bilgi verdiler. Araştırmacılar, risk bilgisinin okunma süresini ve bu davranışların gerçekte uygulanıp uygulanmadığını incelediler. Çalışma sonuçları, iyimserlerin risk bilgisini (nötr veya faydalı bilgilere kıyasla) okumakla geçirdikleri zamanın yaşam boyu vitamin kullanımıyla bir ilişkisi olduğunu ve iki değişkenin de birlikte arttığını gösterdi. Araştırmacılar, iyimserlerin, söz konusu sağlık davranışı kendileriyle ilgili olduğunda risklere daha fazla önem verdiklerini öne sürüyorlar. Dahası, bu bulgular iyimserlerin “kötü haberleri” inkâr etmediklerini gösteriyor. Aslında, iyimserler, kendilerine hizmet eden bilgilerle, işe yaramayanlar arasındaki farkı ayırt etme konusunda daha becerikli olabilirler. 

Dr. Reivich ayrıca, daha neşeli bir mizaca sahip kişilerin, hayatlarında karşılaştıkları sorunları daha aktif bir şekilde ele aldıklarını da ekliyor. Başka bir deyişle, iyimser kişilerin stresin üstesinden gelmek için kaçınmacı davranışları benimseme olasılıkları daha düşüktür. Diğer yandan, Miami Üniversitesi’nden Dr. Charles Carver ve meslektaşlarına göre araştırmalar, kötümserlerin daha istikrarsız olduklarını ve hedeflerinden daha çabuk vazgeçme eğiliminde  olduklarını gösteriyor. Araştırmacılar, bazı bilişsel çarpıtmaların kötümserleri bu konuda engelleyebileceğini öne sürüyorlar.

Bu bilgilerin ışığında, iyimser bir bakış açısını hayatın her alanında kullanmak cazip gelebilir. Ancak Dr. Reivich’in de ileri sürdüğü gibi iyimserlik ve karamsarlık arasında gidip gelmek tamamen normal.

Sonuç olarak, iyimser bir tavır, kontrolümüz dışındaki durumlarla karşılaştığımızda bizi hem esnek, hem de değişime açık kalmamız için gerekli olan araçlarla donatır. Dünyaca içinde bulunduğumuz koşullar göz önüne alındığında, iyimserlik spektrumunda kendinizi nereye yerleştirdiğinizi gözden geçirmek ve Covid-19 pandemi bağlamında kontrol edebileceğiniz bazı şeyleri belirlemek faydalı olabilir.