Bunlar Bildiğiniz Nobellerden Değil!
Bilim dünyasının belki de en eğlenceli ödülleri olan Ig Nobel Ödülleri, 13 Eylül’de sahiplerini buldu. Ig Nobeller 1991 yılından bu yana her sonbaharda aynı yerde, Harvard Üniversitesi’nin ünlü Sanders tiyatro salonunda yapılan son derece renkli ve bol kahkahalı bir ödül töreniyle veriliyor. Ödüllerin en önemli özelliğiyse en sıra dışı, en muzip, en tuhaf bilimsel araştırmalara verilmeleri.
Geçtiğimiz yıllarda ödül alan çalışmalar arasında yaşlı erkeklerin kulaklarının neden büyüdüğü (2017-Anatomi), “ha?” nidasının neredeyse tüm dünya dillerinde bulunduğu (2015-Edebiyat), muz kabuğuna basıldığında ayakkabı-muz kabuğu-zemin arasındaki sürtünme kuvveti miktarları (2014-Fizik), sol tarafa doğru eğilerek bakıldığında Eiffel Kulesi’nin neden daha küçük göründüğü (2012-Psikoloji), isim verilen ineklerin süt veriminin daha yüksek olduğu (2009-Veterinerlik), köpek pirelerinin kedi pirelerinden daha yükseğe sıçradığı (2008-Biyoloji) ve inek dışkısından vanilin elde etmenin yolu (2007-Kimya) gibi başlıklar vardı. Bir düşünün, kimyaya ilgi duymasanız bile inek dışkısından vanilin elde edebilme fikri size de ilginç gelmiyor mu?
Ancak sakın hataya düşmeyin, bu ödüllerin layık görüldüğü çalışmaların hiçbiri şaka değil. Tamamı ciddiyetle yürütülmüş, gerçek verilere dayanan ve hakemli dergilerde yayımlanan bilimsel araştırmalar. Adaylar için tek kıstas “önce güldüren ama sonra kesinlikle düşündüren” çalışmalar sunmaları. Organizasyonun esas amacıysa sıra dışı olanı kutlamak ve yaratıcılığı onurlandırmak. Bu sayede de bilim, teknoloji ve tıp konularına yönelik merakı ateşleyebilmek.
Kazananların ödüllerini gerçek Nobel Ödülü sahipleri veriyor ve bu ödüller, töreninin her yıl değişen temasına göre tasarlanıyor.
Örneğin 2007 yılı ödüllerinin üzerinde bir plastik tavuk ve yumurta bulunuyordu, ödüller de tavuk yumurtası kılığına girmiş olan Nobel ödülü sahiplerince verilmişti. Aynı ödüller 2010 yılında bir petri kabı, 2012’de kum saati, 2013’de bir acil durum çekici, 2016’da dev bir saat, 2017’de üzerinde soru işareti bulunan bir baş, bu yıl da muayene edilen bir kalp şeklindeydi. Törende her yıl geleneksel olarak sahneye kâğıt uçak atma seansı yapıldığını da ekleyelim. Sahnedeki konuşmacılara kâğıt uçak atmayı kim istemez?
İşte 2018 yılının Ig Nobel ödülü almaya hak kazanan 10 ilginç, eğlenceli ve sıra dışı araştırması…
Sahneye kâğıt uçak yağmuru
ANTROPOLOJİ: Tomas Persson, Gabriela-Alina Sauciuc ve Elainie Madsen (İSVEÇ, ROMANYA, DANİMARKA, HOLLANDA, ALMANYA, İNGİLTERE, ENDONEZYA, İTALYA) – Hayvanat bahçelerinden toplanan kanıtlara göre, insanların şempanzeleri taklit ettikleri kadar sık ve başarılı bir şekilde şempanzelerin de insanları taklit edebildikleri
BARIŞ: Francisco Alonso, Cristina Esteban, Andrea Serge, Maria-Luisa Ballestar, Jaime Sanmartín, Constanza Calatayud ve Beatriz Alamar (İSPANYA, KOLOMBİYA) – Araba sürerken bağırıp küfretmenin sıklığı, motivasyonu ve etkileri
BESLENME: James Cole (ZİMBABVE, TANZANYA, İNGİLTERE) – İnsanlarda kanibalizmin (yamyamlığın), diğer geleneksel etçil beslenme tiplerine kıyasla daha düşük kalori sağladığının hesaplanması
BİYOLOJİ: Paul Becher, Sebastien Lebreton, Erika Wallin, Erik Hedenstrom, Felipe Borrero-Echeverry, Marie Bengtsson, Volker Jorger ve Peter Witzgall (İSVEÇ, KOLOMBİYA, ALMANYA, FRANSA, İSVİÇRE) – Şarap uzmanlarının bir bardak şarabın içindeki tek bir karasineğin varlığını bile kokusundan anlayabildikleri
EDEBİYAT: Thea Blackler, Rafael Gomez, Vesna Popovic ve M. Helen Thompson (AVUSTRALYA, EL SALVADOR, İNGİLTERE) – Karmaşık aygıtları kullanan tüketicilerin çoğunun kullanım kılavuzu okumadıkları gerçeği
EKONOMİ: Lindie Hanyu Liang, Douglas Brown, Huiwen Lian, Samuel Hanig, D. Lance Ferris ve Lisa Keeping (KANADA, ÇİN, SİNGAPUR, ABD) – İstismarcı patronlardan intikam almak için Vudu bebeği kullanmanın çalışanlar üzerinde olumlu etki gösterip göstermediği
Ödüle layık görülen Voodoo bebek patronlar
Akira Horiuchi kendi kendine kolonoskopi yapmayı sağlayan cihazını anlatıyor.
KİMYA: Paula Romão, Adília Alarcão ve César Viana (PORTEKİZ) – İnsan tükürüğünün kirli yüzeyleri temizlemede ne kadar başarılı olduğu
TIP: Marc Mitchell ve David Wartinger (ABD) – Lunaparklardaki hız trenine binmenin böbrek taşı düşürmeyi kolaylaştırıp kolaylaştırmadığı
TIP EĞİTİMİ: Akira Horiuchi (JAPONYA) – “Oturur Pozisyonda Kolonoskopi: Kendi Kendine Kolonoskopi Uygulamasından Çıkarılacak Dersler” başlıklı tıbbi rapor
ÜREME TIBBI: John Barry, Bruce Blank ve Michel Boileau (ABD, JAPONYA, SUUDİ ARABİSTAN, MISIR, HİNDİSTAN, BANGLADEŞ) – Erkek üreme organının işlevinde bozukluk olup olmadığını anlayabilmek için posta pullarının kullanımı
REFERENCES
- 1. https://www.improbable.com