Sınır Koymak İş Stresini Azaltıyor
Dürüst olmak gerekirse akıllı telefonlar ve dizüstü bilgisayarlar bize yalnızca dünyanın her yerinden insanla bağlantı kurmak için değil, aynı zamanda dünyanın herhangi bir yerinde uzaktan çalışmak için inanılmaz bir fırsat sunuyor. Fakat, ne yazık ki bu bilgi iletişim araçları iş ve ev yaşamı arasındaki çizgiyi bulanıklaştırmaya başladı. Birbirimizden bir “gönder” butonu uzaklıkta olmak iş saatleri dışında bile her an erişilebilir olduğumuz ilüzyonunu yaratıyor.
Eğer hayat işe dönmüşse ve iş hiç bitmiyorsa, sağlıklı bir iş-yaşam dengesini nasıl kurabiliriz?
Araştırmalar çalışma saatleri dışında yapılan müdahalelerin sağlığı olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Bir çalışmada, Urbana-Champaign’deki Illinois Üniversitesi Çalışma ve İstihdam İlişkileri Okulu’ndan Dr. Yihao Liu ve ekibi sınır kontrolünün çalışanların stresle aralarına bir mesafe koyabilmeleri açısından oldukça önemli olduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılar bu çalışma için 500’den fazla devlet okulu öğretmenine anket uyguladı ve beş hafta boyunca haftalık olarak günlük tutmalarını istedi. Araştırmacılar sonrasında akıllı telefon ya da iş e-postalarıyla iş saatleri dışında yapılan müdahalelerin öğretmenlerin stres seviyelerindeki etkisini inceledi. Liu ve ekibi iş sonrası yapılan müdahaleler ve işle ilgili olumsuz deneyimleri uzun süre düşünmek (ruminasyon), sıkıntı, stres ve uyku problemleri (insomnia) arasında bir ilişki olduğunu belirtti. Ancak, araştırmacılar iş ve özel hayatları arasına iyi sınır koyabilen öğretmenlerin iş konusundaki olumsuz düşüncelerinin azaldığını da not ettiler.
Çalışma bulgularının ışığında araştırmacılara göre iş-ev yaşantısını destekleyen okul müdürleri ve sınır beklentilerinin farkında olan ebeveynler, öğretmenlerin sınır kontrolünü güçlendiriyor. Böylelikle, desteklenen öğretmenlerin işlerini olumsuz değerlendirdikleri zaman daha aza inmiş oluyor. Bunun yerine, öğretmenlerin suçluluk duygusuna kapılmadan başka önceliklerine odaklanacak zihinsel enerjiye sahip olma olasılıkları daha da artıyor.
Sınırlar
Hepimizin hayatın farklı alanlarında oynadığı belli rolleri var. Çalışanların işyerlerinde yalnızca çalışma ortamlarına uygulanabilecek özel görev ve sorumlulukları vardır. Ancak, iş saatleri dışında yapılan müdahaleler evde oynadığımız rol(ler) ile bir çatışma yaratır. Dolayısıyla, özel hayatımızı iş hayatından ayıracak psikolojik sınırlar koyma ihtiyacı hissederiz.
Sınır teorisine göre iş ve ev, istek ve ihtiyaçlarımıza bağlı olarak girip çıktığımız “sınır kapılarıdır.” Örneğin, eğer evden çalışmamız gerekiyorsa, iş ve evdeki rollerimizi birleştirmeyi veya birbirinden ayırmayı seçebiliriz. Liu ve ekibi iş saatleri dışında bilgi iletişimi teknolojileri aracılığıyla çevrimiçi olma baskısının ev sınırlarını zayıflattığını öne sürüyor.
Söz konusu devlet okulu öğretmenleri olduğunda okul müdürleri ve veliler çalışma alanı için sınır koruyucu görevi görürler. İnternetin yarattığı “sürekli çevrimiçi” yanılsaması sınır koruyucuların iş sonrasında bile öğretmenlerden daha fazla talepte bulunmalarını kolaylaştırır.
Liu, Illinois Haber Bürosu’na verdiği röportajda şöyle diyor, “İş ve gündelik yaşam arasına iyi bir sınır koymak, daha fazla insana ve paydaşa yardımcı olacaktır. Genel olarak, bireylerin iş-yaşam sınırlarını kendi sağlıkları için ve aynı zamanda da üretkenlikleri ve meslektaşlarının üretkenliği için de yönetmeleri önemlidir.”
Pandemi ile beraber çoğu insan koronavirüsün yayılmasını önlemek için evden çalışmak zorunda kalmıştı. İşler internet üzerinden devam ettikçe, hayatımızdaki farklı rolleri olabilecek en iyi şekilde oynamak için daha iyi sınır koymayı öğrenmek özellikle önem taşıyor.
Akıllı telefonunuzdaki e-posta bildirimlerini kapatmak iş ve özel hayatınız arasına daha iyi sınırlar koyabilmek adına güzel bir başlangıç olabilir. Unutmayın, dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar sadece hayatımızı kolaylaştırmak için kullandığımız araçlar ve bu araçları fayda sağlayacak şekilde kullanmak bizim elimizde.
REFERENCES
- 1. Park, Y., Liu, Y., & Headrick, L. (2020). When work is wanted after hours: Testing weekly stress of information communication technology demands using boundary theory. Journal of Organizational Behavior, 41, 518-534. https://doi.org/10.1002/job.2461
- 2. Ashforth, B. E., Kreiner, G. E., & Fugate, M. (2000). All in a day's work: Boundaries and micro role transitions. Academy of Management Review, 25, 472–491. https://doi.org/10.5465/amr.2000.3363315
- 3. Kreiner, G., Hollensbe, E., & Sheep, M. L. (2009). Balancing borders and bridges: Negotiating work–home interface via boundary work tactics. Academy of Management Journal, 52, 704–730. https://doi.org/10.5465/AMJ.2009.43669916
- 4. https://news.illinois.edu/view/6367/809752