#

Yoksulluk Çocuklarda Beyin Gelişimini Etkiliyor

Bilim Dalları
Etiketler

Beyin korteksleri daha küçük oluyor…

Ailelerin sosyoekonomik durumlarının, çocukların zihinsel becerilerini etkilediği uzun zamandır bilinmekteydi. Örneğin 2008 yılında yapılan bir çalışma, çocuklardaki dil ve okuma becerileriyle, “yönetim işlevleri” diye genel bir başlık altında toplanan bilgiyi algılama, içselleşme ve yönetme becerileriyle ailelerin sosyoekonomik durumları arasında doğrusal bir ilişkiyi ortaya koymuştu.  Aynı çalışmada benzer bir ilişki, kısa dönemli bellek, odaklanma ve bilişsel yetenekler arasında da görülmekteydi.  İlgi çekici bir bulgu da sosyoekonomik durumun, anne-babanın zekâ (IQ) düzeylerinin çocuklara aktarımını etkilemesi olarak ortaya çıkıyor. Araştırmaya göre yüksek gelir guruplarında bu aktarımda genetik faktörler ön plana çıkarken, düşük gelirli, gruplarda çevresel koşullar baskın oluyor. Daha sonraki bazı çalışmalarsa, yüksek gelirli ailelerin çocuklarının, öğrenme ve bellek gibi önemli işlevlerle ilgili beyin bölgelerinin daha büyük ya da daha gelişkin olduğunu göstermişti.  

Zenginlik-yoksulluk farkının beyinde oluşturduğu fiziksel değişikliklerle ilgili son araştırmaysa, çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor.

Columbia Üniversitesi’nden bilişsel nörolog Kimberly Noble ve Los Angeles Çocuk Hastanesi’nden meslektaşı Elizabeth Sowell tarafından yönetilen araştırmada yaşları 3 ile 20 arasında değişen 1099 çocuk ve gencin beyinleri, “işlevsel manyetik rezonans” cihazıyla taranmış. Beyin düşünme sürecinde yoğun oksijen tükettiğinden, bu cihaz beynin hangi alanlarına kan, dolayısıyla oksijen akımının arttığını göstererek, beyin faaliyetlerinde hangi alanların etkinleştiğini belirliyor.

Taramalar, araştırmacılara beynin korteks ya da kabuk denen en üst katmanının yüzeyini ölçme olanağı sağlamış. Dil ve okuma becerileri, algılama, bellek oluşturma ve bilgi yönetimi, akıl yürütme, problem çözme gibi hayati işlemler, beynin bu kabuk bölgesinin özelleşmiş bölgelerinde yerine getiriliyor. Bu beyin katmanı çocukluktan yetişkinliğe geçiş sürecinde beyin geliştikçe büyüyor. Ayrıca, genetik faktörlerin yanı sıra, yaşam sürecindeki deneyimler de korteks alanını büyütebiliyor.

Araştırmacıların Nature Neuroscience dergisinde yayımlanan bulgularına göre anne-babanın öğrenim durumu da, korteksin toplam alanının, özellikle de dil, okuma becerileriyle, yönetim işlevlerinden sorumlu bölgelerin genişliğiyle doğrudan bir ilişki içinde. Örneğin lise sonuna kadar (12 yıl) eğitim görmüş ailelerin çocuklarındaki korteks yüzey alanı, üniversite bitirmiş (15 yıl öğrenim) ailelerin çocuklarına kıyasla yüzde 3 daha küçük.

Ekip, benzer bir ilişkiyi gelir düzeyi ve korteks alanı arasında da gözlemiş. Araştırmada, yılda 25.000 dolar ve daha altında gelire sahip ailelerin çocuklarındaki beyin korteks alanının, yılda 150.000 dolar kazananların çocuklarındakinden yüzde 6 daha küçük olduğu görülmüş. 

REFERENCES

  • 1. “Poverty may affect the growth of children’s brains”, ScienceOnline, 30 Mart 2015
  • 2. “Socioeconomic status and developing brain,” PubMed Central, 8 Ocak 2008