Ötegezegende Yaşam Belirtisi

James Webb Uzay Teleskobu, K2-18 b’de, yaşam belirtisi olabilecek karbon içerikli moleküller keşfetti.

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, Dünya’nın 8,6 katı büyüklüğünde olan K2-18 b adlı bir ötegezegenin atmosferinde metan ve karbondioksit gibi karbonlu moleküller keşfetti. Webb’in bu keşfi, K2-18 b’nin bir Hycean gezegeni olabileceğini gösteren son çalışmalara katkı sağladı. Hycean gezegenleri, hidrojen zengini bir atmosfere ve sularla kaplı bir yüzeye sahip olma potansiyeline sahiptir.

Soğuk bir cüce yıldız olan K2-18’in etrafında, yaşanabilir bölgede dolanan K2-18 b, Dünya’dan 120 ışık yılı uzaklıkta, Aslan Takımyıldızı’nda bulunuyor. Dünya ve Neptün arası bir boyuta sahip olan K2-18 b gibi dış gezegenler, Güneş Sistemimizdeki hiçbir şeye benzemiyor. Yakınlarımızda bu tür “Neptün-altı” olarak bilinen gezegenlerin eksikliği, bu gezegenlerin atmosferlerinin araştırılması, astronomlar arasında ilgi çeken bir konu olmasını sağlıyor.

K2-18 b’nin Neptün-altı bir Hycean gezegeni olabileceği ihtimali, astronomların ötegezegenlerde yaşam belirtisi arama tekniklerini geliştirmesi için umut verici bir çalışma alanı olarak görülüyor.

Bu gezegenin atmosferinde metan ve karbondioksitin bol olması ve amonyağın eksikliği, K2-18 b’nin hidrojen zengini bir atmosferin altında dev su okyanusu bulunan bir dünya olabileceği hipotezini destekliyor. Webb’in ilk gözlemleri ayrıca DMS (Dimetil Sülfit) adı verilen bir molekülün muhtemel varlığını da gösterdi. Dünya’da sadece yaşam tarafından üretilen bu molekülün kaynağı çoğunlukla denizlerdeki fitoplanktonlardır. DMS’nin varlığına dair bilgi henüz kesin değil ve daha fazla doğrulamaya gerek var.

K2-18 b’nin yaşanabilir bölgede yer alması ve karbonlu moleküller içermesi, bu gezegenin yaşamı destekleyebileceği anlamına gelmez. Gezegenin büyük boyutu, iç kısmının yüksek basınçlı buzdan bir manto ile kaplı olma ihtimalini yükseltir. Hycean dünyalarının sularla kaplı olduğu tahmin ediliyor. Ancak, okyanusun yaşamı desteklemek için ve hatta sıvı halde olmak için aşırı sıcak olabileceği de göz önünde bulundurulmalı.

Bu tür Neptün-altı bir gezegen Güneş Sistemimizde bulunmasa da, galakside bilinen en yaygın gezegen türüdür. Bu araştırma ile yaşanabilir bölgedeki bir Neptün-altı gezegen atmosferinin en ayrıntılı spektrumunu elde ettik. K2-18 b gibi ötegezegenlerin atmosferlerinin tanımlanması, yani gazlarını ve fiziksel koşullarını belirleme işlemi, astronominin önemli bir alanını oluşturuyor. Bununla birlikte, bu gezegenlerin atmosferlerini incelemek, büyük ana yıldızlarının parlaklığı nedeniyle oldukça zordur.

Araştırmacılar, bu zorluğu aşmak için K2-18 b, ana yıldızının önünden geçtiğinde gezegenin atmosferinden süzülen ışığı analiz etmek suretiyle bu sorunu çözdüler. Yıldız ışığının gezegen atmosferinden geçişi, astronomların gazları belirlemek için okuyabilecekleri izler bırakır.

Webb ile yapılan tek bir geçiş gözlemi, Hubble ile birkaç yıl boyunca dar bir dalga boyu aralığında yapılan sekiz gözlemle karşılaştırılabilir hassasiyette sonuçlar sağladı.

Araştrımacılar, şimdi Webb’in MIRI (Orta Kızılötesi Enstrüman) spektrografı ile yeni araştırmalar yapmayı planlıyor ve bu çalışmaların sonuçlarının K2-18 b’nin çevresel koşulları hakkında yeni anlayışlar sağlamasını umuyor.