2023 Nobel Ekonomi Ödülü: Kadınların Çalışma Hayatındaki Yeri ve Gelir Eşitsizliği

2023 Nobel Ekonomi Ödülü, kadınların iş gücü piyasasındaki yerine ilişkin araştırmaları nedeniyle Amerika Birlişik Devletleri’nden ekonomi profesörü Claudia Goldin’e verildi.

1989-2017 yılları arasında ABD Ulusal Ekonomi Araştırmaları Kurumu yöneticiliği yapan 77 yaşındaki Goldin, aynı zamanda kurumun ‘‘Ekonomide Cinsiyet’’ grubu eş yöneticilerinden. Halen Harvard Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olarak kariyerine devam eden Nobel Ödüllü ekonomistin çalışma alanları ekonomi, eğitim, göç, teknolojik değişimler ve bu kapsamda kadınların iş gücündeki yeri ve cinsiyete dayalı gelir eşitsizliğine odaklı. Araştırmalarının çoğu yüz yıldan fazlasını kapsayan geçmiş arşivlerin incelenmesi, analizi, bir araya getirilmesi ve bu kaynakları günümüz gelişmelerine ışık tutacak biçimde değerlendirmek üzerine. Goldin’in son kitabı Kariyer ve Aile: Kadınların Eşitliğe Giden Yüz Yıllık Yolculuğu (Career & Family: Women’s Century-Long Journey Toward Equity, Princeton University Press, 2021), Nobel Ödülü’ne layık görülmesine etki ettiği düşünülen son çalışmalarından biri. Çalışmaları genel olarak ABD’nin ekonomik ve cinsiyet eşitsizliğine ilişkin geçmişi üzerine olsa da, bulguları ve sonuçlarının tüm dünya kadınlarının ev, aile ve çalışma hayatına dair gerçeklere ışık tuttuğu söylenebilir.

Goldin’in araştırmaları, evli kadınların çalışma hayatındaki yerinin tarım ekonomisinden endüstri ekonomisine geçişe şahit olan 1800’lü yıllarda azalmaya başladığını, hizmet sektörünün ekonomik düzendeki payında yükseliş görülmeye başlanan 1990’lı yıllarda ise arttığını gösteriyor. Şimdiye kadar, kadın ve erkek arasındaki gelir eşitsizliğinin eğitim düzeyindeki fark ve kadınlarla erkeklerin farklı mesleklerde çalıştığı gerçeğinden kaynaklandığı düşünülüyordu. Goldin ise, en büyük gelir eşitsizliğinin aynı işi yapan kadınlar ve erkekler arasında olduğunu gösterdi. Bu eşitsizliği kapatmaya ilişkin istikrarsızlığın tarih boyunca var olduğunu ve gelir uçurumunun genelde bir kadın ilk çocuğunu doğurduğu anda açılmaya başladığını da kanıtladı.

Nobel komitesi, Goldin’e ait bu ve benzer keşiflerin oldukça önemli toplumsal çıkarımlara kapı araladığını düşünüyor. Ayrıca, tüm Nobel dalları arasında ödüle layık görülen kadın sayısının en az olduğu dal, 1969 yılında Nobel kapsamına dahil edilen ekonomi dalı. Goldin, ekonomi dalında Nobel’e layık görülen üçüncü kadın oldu.