Olağanüstü Bir Deniz Sürüngeni

Bilim insanları her gün yepyeni keşiflere imza atıyorlar; bu keşiflerin en dikkat çekici olanlarından bazıları da şüphesiz, milyonlarca yıl önce yaşamış canlılara ait fosiller. Aradan geçen çok uzun zamana meydan okuyabilmiş ve günümüze ulaşmış olan bu fosiller, gezegenimizdeki canlılığın milyonlarca yıllık geçmişine bir göz atma fırsatı sunuyorlar adeta.

Yakın zamanda yapılan bir çalışma genç bir Tiranozorun 75 milyon yıllık seçici diyetini ortaya koymuştu. Çok iyi biçimde korunmuş olan genç dinozorun mide içeriğinde 2 farklı yavru dinozorun arka ayaklarına rastlanıldığı bu keşif, fosiller aracılığıyla, geçmişin beslenme alışkanlıklarına dair benzersiz bir bakış sunuyor.

Geçtiğimiz şubat ayında Transactions of the Royal Society of Edinburgh dergisinde yayımlanan bir çalışma ise biraz daha eski zamana, 240 milyon yıl öncesine uzanıyor ve garip görünümlü bir deniz sürüngenine yakından bakıyor! İlk kez 2003 yılında isimlendirilen Dinocephalosaurus orientalis’e ait fosiller Güney Çin’in Guizhou Eyaleti’nde keşfedilmiş ve 10 yıl boyunca uluslararası bir ekip tarafından titizlikle incelenmiş.

Dinocephalosaurus’u en ilginç kılan özelliği ise hiç şüphesiz olağanüstü uzunluktaki boynu. İyi korunmuş bir fosilden elde edilen ölçümlere göre, toplam uzunluğu 510 cm olan deniz sürüngeninin boynu tamı tamına 234 cm! Merak edenler için; kafatası 16 cm, gövdesi 100 cm ve kuyruğu da 160 cm olarak ölçülmüş.

Yazarlar, yaklaşık 6 metre uzunluğa erişebilen Dinocephalosaurus’un bir dönemler Triyas denizlerinde dolanıp avlandığını ve hatta denizde doğum bile yaptığını söylüyorlar. Paletli uzuvları ve midesindeki korunmuş balık kalıntıları da Dinocephalosaurus’un deniz yaşamına tam uyum sağladığının güçlü göstergeleri arasında.

Bir başka “uzun boyunlu” deniz sürüngeni olan Tanystropheus hydroides’e benzerliği ile dikkat çeken Dinocephalosaurus orientalis, T. hydroides’in hiper-uzamış 13 boyun omuruna karşılık 32 boyun omuruna sahip ve bu uzun boynu muhtemelen su altında avlanırken yarıklara ulaşabilmesine olanak sağlıyordu. Ancak benzer anatomik özelliklerine ve benzer biçimde uzun boyunlarına rağmen bu iki canlı pek de yakın akraba değiller. İki ayrı sürüngende görülen uzun boyunların sebebi yakınsak evrim.

Araştırma ekibi, muazzam derecede iyi korunmuş fosil malzemenin önemini vurguluyor ve türün Triyas dönemine ait şimdiye kadar en ayrıntılı olarak tanımlanmış örneklerden biri olduğunu ifade ediyorlar.

Dinocephalosaurus orientalis‘in fosil kalıntılarının keşfi, bilimin bildiklerinin sınırlarını genişletiyor ve doğanın derinliklerindeki sırları çözmeye olan tutkumuzu ateşliyor. Bu eşsiz deniz sürüngeninin serüveni, bizleri milyonlarca yıl öncesine götürerek hayal gücümüzü tetikliyor ve evrim mekanizmalarının olağanüstü adaptasyon yeteneklerini keşfetmemize yardımcı oluyor. Bilim insanlarının titiz çalışmaları, geçmişin izlerini günümüze taşıyarak bizi büyüleyen bir maceraya dönüşürken gelecekteki keşiflere duyduğumuz merakı körüklüyor!