#

Kayıp Gemi 107 Yıl Sonra Bulundu!

Bilim Dalları
Etiketler

Ünlü kâşif Ernest Henry Shackleton’ın Güney Kutbu’na ulaşmak için çıktığı meşhur Antarktika seferinde batan Endurance adlı gemi, 107 yıl sonra yeniden keşfedildi. Geminin kaptanı Frank Worsley’in sekstant kullanarak belirlediği koordinatın yalnızca 7 kilometre güneyde, 3.008 metre derinde ve oldukça iyi korunmuş bir halde, üstelik Shackleton’ın ölümünün 100. yıldönümünde, Falklands Maritime Heritage Trust (FMHT) tarafından finanse edilen Mensun Bound ve ekibi sayesinde, 5 Mart 2022’de bulundu.

Geminin keşfi iki açıdan önem taşıyor. Birincisi, Shackleton’ın 2.900 km mesafe kat ederek Güney Kutbu’nu karadan geçmek amacıyla gerçekleştirdiği seferin aldığı yön ve birçok macerapereste ilham olan öyküsü. 1914’te yola çıkan Endurance, Arjantin’in güneyindeki Weddell Denizi’ne ulaştıktan sonra köpeklerin çektiği kızaklarla Güney Kutbu’na geçip yola devam ederek, kıtanın karşı tarafında, kabaca Yeni Zelanda ile aynı boylamdaki Ross Denizi’ne ulaşmayı planlıyordu. Fakat Endurance, 1915’in Ekim ayında buzulların arasında hapsoldu ve 10 ay sonra buzların sıkıştırmasıyla gövdesinde açılan delik nedeniyle bir daha hareket edemez hâle geldi. 5 ay boyunca buzulların üzerinde hayata tutunan mürettebat, sonunda kayıklarla denize açılarak Güney Shetland Adaları’ndaki Fil (Elephant) Adası’na ulaştı. Sıcaklıkların -20’yi bulduğu yerlerde fok, penguen ve kendi köpekleri ile beslenmek zorunda kaldılar ve bir süre sonra, Shackleton yardım bulmak için yanına beş kişi alıp küçük bir tekneyle, acımasız bir denizde 16 gün ve 1.300 km yol alarak Güney Georgia’ya ulaşmayı başardı. Dört ay sonra, dört farklı kurtarma operasyonuyla tüm mürettebatını, 27 kişiyi, Fil Adası’ndan kurtararak tarihe geçti.

Geminin keşfini önemli kılan ikinci konu ise, gemiyi bulmanın zorluğuydu. Weddell Denizi genelde buzullarla kaplı ve arama çalışmalarının başlaması için tahmin edilen batık yerine ulaşmak bile büyük bir macera. FMHT ekibi bu konuda şanslıydı, çünkü geçtiğimiz ay, Antarktika’nın buzul oranı tarih boyunca gözlemlenen en düşük seviyedeydi.

Keşif ekibinin denizaltıyla yaptığı çekimlerde, geminin hâlâ epey sağlam olduğu görülüyor. Direkleri yıkılmış, halatları birbirine girmiş ve pruvada bir delik var, ama çapaları sağlam ve hatta mürettebata ait birkaç parça bot ile tabak çanak bile duruyor. Derin deniz biyoloğu Dr. Michelle Taylor’a göre, ‘‘Tahtalar çok az çürümüş, bu da demektir ki okyanuslarımızın diğer bölgelerinde ahşabı afiyetle tüketen canlılar, pek de şaşırtıcı olmayan biçimde, ağaçsız Antarktika’da bulunmuyor.’’ Hayalet gemi Endurance’ın etrafı ise zengin bir canlı çeşitliliğiyle dolu. Anemonlar, süngerler, yılan yıldızları, deniz laleleri ve çeşitli diğer süzücü canlılar, Weddell Denizi’nin soğuk sularında besleniyor.

Keşfi yapan ekip, ‘‘patron’’ lakaplı Shackleton’a saygılarını sunduktan sonra, batığa hiç müdahale etmeden bölgeden ayrılarak Cape Town’a geri döndü.

REFERENCES

  • 1. https://www.scientificamerican.com/article/legendary-shipwreck-of-shackletons-endurance-discovered-in-antarctic-waters1/
  • 2. https://www.bbc.com/news/science-environment-60662541
  • 3. https://www.britannica.com/biography/Ernest-Henry-Shackleton