Katkılı Spermle Ismarlama Kuşaklar

Gen mühendisliği alanında yeni bir çalışma, işlevsel genlerin eklendiği “özel imalat” spermlerle, gelecek kuşaklardaki hatalı genlerin değiştirilebilmesine kapıyı aralıyor.

İngiltere Kraliyet Veterinerlik Koleji araştırmacılarından Dr. Anil Chandrashekran’ın imzasını taşıyan ve Amerikan Deneysel Biyoloji Dernekleri Federasyonu’nun prestijli bilim dergisi The FASEB Journal’da yayımlanan çalışmada bir virüs aracılığıyla fare spermlerine eklenen yeni genetik materyalin oluşan embriyolarda ve aynı işlevsellikle üç kuşakta ortaya çıktığı gösterildi.

Yöntem insanlarda da başarıyla uygulanabilirse, kalıtımsal hastalık ve bozuklukların tedavisinin ötesinde, insanlara organlarını yeniden üretme gibi yeni yetenekler kazandırabileceği, uzmanlarca belirtiliyor.

Chandrashekran ve ekibi, erkek tohum hücreleriyle transgenik (gen değişimli) fareler üretmek için lentivirüs denen, alıcı hücrenin DNA’sına viral RNA’lar sokmakta özellikle başarılı virüslerden yararlanmışlar.  Yeşil floresan protein kodlayan genler eklenmiş lentovirüslerle bir süre bir arada tutulan spermlerin transgenik fareler üretmede hayli başarılı oldukları görülmüş. Bu spermlerle tüpte dölleme yöntemi kullanılarak oluşturulan embriyoların nakledikleri farelerin yüzde 42’sinin, genleri  yeşil floresan boya kodlayan transgenik modeller olduğu belirlenmiş. Yeşil floresan boya hayvanların testisler dahil olmak üzere birçok dokusunda ortaya çıkmış ve değiştirilmiş genler üçüncü kuşak farelerde de görülmüş.

The FASEB Journal genel yayın yönetmeni   Gerald Weissman, çalışmanın yeni transgetik hayvan modelleri oluşturulmasını kolaylaştırmanın ötesinde insanların tedavisinde de yararlar sağlayabileceğine işaret ediyor: “Yıllar boyu etkili gen terapisi yolları denedik ama ya kasislere takıldık, ya da çıkmaz yollara daldık. Bundan sonra gelecek kuşakları daha sağlıklı yapmak için spermleri değiştirebilirsek, bu bizim “önleyici tıp” anlayışımızı da temelden değiştirecektir.”