#

Jurassic Parfüm

Bilim Dalları
Etiketler

Soyu tükenmiş bir çiçeğin nasıl koktuğunu merak eder miydiniz? Bilim insanları, en son yirminci yüzyılın başlarında görülmüş bir çiçeğin DNA’sını kullanarak, artık var olmayan bir kokuyu yeniden canlandırmayı başardılar.

90’ların meşhur filmi Jurassic Park’ı hatırlarsınız; bir kehribar parçası içinde milyonlarca yıl boyunca korunmuş bir sivrisinek bulunuyor ve bu sivrisineğin DNA’sı sayesinde o dönemin dinozorları yeniden canlandırılıyordu. Yöntem benzer olsa da, sivrisinek yerine Harvard Üniversitesi Herbaryumu’ndaki bitki kalıntıları, dinozorlar yerine de Hawaii dağ hatmisi (Hibiscadelphus wilderianus) DNA’sı kullanıldı. Bu sayede, yüz yılı aşkın süredir burunların alamadığı bir koku yeniden ortaya çıkabildi.

Gingko Bioworks isimli firmanın sentetik biyoloji uzmanları, topladıkları bitki örneklerini kullanarak, aradıkları genleri yalıtmayı başardılar. Genetik kod içindeki boşlukları ise, var olan bitkilerden aldıkları örneklerle doldurdular (Jurassic Park’ta bu amaçla kurbağa genomu kullanılmıştı). Bu uzun ve epeyce deneme yanılma işlemi gerektiren süreçten sonra, ellerindeki genetik malzemeyi maya hücrelerine zerk ederek, gen ifadelerini tetiklediler (Jurassic Park’ta bu iş için ise devekuşu yumurtaları kullanılmıştı). Sonra, kütle spektrometre analiziyle, koku moleküllerini tanımladılar.

Elde ettikleri terpen moleküllerini, parfüm uzmanı Sissel Tolaas’a gönderdiler ve o da bu malzemeleri kullanarak yeni kokular yarattı.

Bilim insanları, düzinelerce bitkiden örnek topladı ve 2000’in üzerinde genetik varyete oluşturdu. Yani, kokusu yeniden sentezlenmiş, artık var olmayan tek bitki Hawaii dağ hatmisi değil; Leucadendron ve Psoralidium gibi en son 19. yüzyılda görülmüş çeşitli bitkilerin kokusu yeniden canlandırıldı.

Gingko Bioworks’ün yöneticilerinden Christina Agapakis, bunun ticari bir üründen ziyade, sentetik biyoloji ve genetik mühendisliğininin muazzam potansiyelini sergileyecek bir sanat projesi olduğunu belirtiyor.

Olur da bu soyu tükenmiş çiçeğin DNA’larından üretilen parfümü satın almak isterseniz, Alexandra Daisy Ginsberg’ün 2019 yılı boyunca dünyayı dolaşacak sanat enstalasyonunu yakalamanız gerekecek.

REFERENCES

  • 1. http://mentalfloss.com/article/562807/lab-grown-perfume-made-extinct-flower
  • 2. https://spectrum.ieee.org/the-human-os/at-work/start-ups/jurassic-park-but-for-perfume-ginkgo-bioworks-reconstructs-scents-from-extinct-plants