Yaratıcılık böyle birşey işte. Öyle ya; ben takacağıma telefonum, tabletim, bilgisayarım taksın.
Gereksinim, buluşun motorudur derler ya, herhalde California Üniversitesi’nde (Berkeley) “orta yaşı geçmiş” araştırmacılardan biri gözlüğünü evde unutmuş. Başına gelen bilir: Bir konferansa ya da sunuma hazırlanıyorsunuz. Hazırladığınız metni, powerpoint’teki resimleri, tabloları görebilirsen gör!.. Bir kere küçük yazıları, resim altlarını falan baştan unutun. Resimleri hayal meyal seçebiliyorsanız ne alâ…
Neyse ki, araştırmacılar bireylerin görme bozukluklarının etkilerini giderecek bilgisayar algoritmaları ve görüntü düzelten ekranlar geliştirme yolunda hayli mesafe almış görünüyorlar. Bu teknolojiler halen akıllı telefonları, tabletleri ya da bilgisayarlarındaki yazı ya da görüntüleri okuma gözlüğü ya da kontakt lens takmadan yeterli netlikte göremeyen yüz milyonlarca kişinin yardımına yetişmeye aday. Hele, işleri gereği bilgisayar ekranlarına bakmak zorunda olan, ama gözlerindeki saydam kornea tabakasının biçimindeki anormallikler nedeniyle görüntülerde meydana gelen “üst düzey bozulmalar” yüzünden kontakt lens de takamayanlar için haber daha da önemli.
UC Berkeley’de bilgisayar ve görüntü teknoloileri ve optometri (görüş ölçümü) profesörü olan Brian Barsky, bu insanların yardımına gitmeyi kendisine misyon edinmiş.
Berkeley’deki ekip arkadaşları ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Gordon Wetzstein ve Ramesh Raskar ile bir araya gelerek bir görüntü düzeltici ekran prototipi geliştirmişler. Düzenek, görsellerin netliğini artırmak üzere bir iPod ekranının üzerine yerleştirilen iki şeffaf plastik tabakanın arasına konmuş mikroskobik iğne delikleriyle kaplı bir ekrandan ibaret. Delikler 75 nanometre (metrenin milyarda biri ya da milimetrenin milyonda biri) genişlikte ve birbirlerine 390 nanometre uzaklıkta.
“Bilgisayarlı ışık alanı ekranı”nı 12 Ağustos’ta Kanada’nın Vancouver kentinde toplanacak olan Uluslararası Bilgisayar Grafikleri ve İnteraktif Teknikler Konferans ve Sergisi’nde (SIGGRAPH) tanıtacak olan ekipten Fu-Chung Huang “Bu projenin önemi, görüşünüzü düzeltmek için optik araçlara başvurmak yerine, düzgün görüntüyü bilgisayara hesaplatmamız” diyor.
UC Berkeley’de geliştirilen algoritma, bir görüntünün her bir pikselinden çıkan ışığın her yöndeki şiddetini ayrı ayrı, kullanıcının görme bozukluğuna uyarlanmış biçimde ayarlıyor. “Uzamanın giderilmesi” denen bir süreçle ışık iğne deliği dizgesinden kullanıcının net bir görüntü algılayabileceği biçimde çıkıyor.
Barsky, ”Tekniğimiz görüntüyü öyle bir şekilde çarpıtıyor ki, (bilgisayara özellikleri yüklenmiş) kullanıcı ekrana baktığında görüntü net olacak” diyor. “Ancak, aynı resim başka birine bulanık görünecek.”
Deneyde araştırmacılar, bilgisayar ekranına hipermetrop birinin algısını simule eden bir kameraya bulanık görünen görüntüler koymuşlar. Ancak, yeni düzenek ekrana yerleştirildiğinde, refleks kameranın merceğinden bakıldığında aynı görüntüler net görünmüş (tepedeki balon görselleri.)
Prototipin gelecekteki kullanımlarıyla ilgili olarak Huang, bunun ince bir ekran koruyucuya dönüştürülebileceğini ve göz izleme teknolojisindeki gelişmeler sayesinde ekrandaki görüntünün kullanıcının kafasının açısına göre ayarlanabileceğini söylüyor. Ayrıca ileride çok-yönlü ışık düzeltme teknolojisinin geliştirilmesiyle ekrandaki görüntü, aynı anda ekrana bakan farklı göz bozukluklarına sahip kişilerin hepsine de net görünebilecek.
REFERENCES
- 1. “Vision-correctintg display makes reading glasses so yesterday”, University of California – Berkeley, 29 Temmuz 2014