Hayaller Süper Kahraman, Gerçekler Yaşlılık
Exoskeleton, yani dış iskeletler, uzun zamandır filmlere ve romanlara ‘‘süper-asker’’ kavramıyla konu olmakla beraber, özellikle fiziksel engellilerin daha rahat bir hayat sürmesi için önem taşıyan ve son yıllarda yavaş yavaş gerçekleşen bir teknoloji. Ve bu konuda Japonlar, şimdilik barağı elinde tutuyor.
Dış iskeletler, muhtemelen birçok teknoloji gibi, başlarda askeri endüstrinin bir rüyası olarak geliştiriliyor. Kimi aktif (elektrikli), kimi pasif (insan gücüyle çalışan) giyilebilir bu makineler, normalde insan gücünün yetmediği veya zorlandığı fiziksel işleri yerine getirebiliyor. Askeri amaçlar dışında, makine endüstrisinde tehlikeli ve ağır işleri ve medikal alanda, fiziksel engelliler ve yaşlıların hareketini kolaylaştırmayı hedefliyor.
Ayrıca, eğlence sektöründe de ilgi gören dev dış iskeletler, hayal gücünün teknolojiyi zorlamasıyla şekillenmeye devam ediyor. Henüz emekleme aşamasında olsa da, doğrudan beyin ile kontrol edilen modeller, felç veya başka bir sebeple yürüme kabiliyetini kaybetmiş kişilere yeniden hareket özgürlüğü vermenin kapılarını aralamaya başlıyor.
Günlük hayatın olağan işlerine baktığımızda, özellikle hâlâ çalışma hayatı içinde olan yaşlıların işini kolaylaştıracak nispeten ucuz ürünler, artık piyasada görülüyor.
Japonya, 65 yaş üstü nüfus oranıyla (2015’te %26), dünyanın en yaşlı nüfusuna sahip ülke. Öyle ki, Japon hükümeti, emeklilik yaşını bu nedenle 60’tan 70’e çıkarmayı planlıyor. Bu durumun yarattığı çeşitli sorunlardan biri de, iş gücüyle ilgili. Fiziksel hareket kapasitesi yaşla kısıtlanan kişilerin çalışma hayatına devam edebilmesi için, Japon bir firma, nispeten basit dış iskeletler üretiyor. Bir el pompasıyla basınç oluşturarak “şarj” edilen sırt çantası formundaki cihaz, insanların 25 kilograma kadar cisimleri taşıyabilmesini sağlıyor. Panasonic ve Toyota gibi büyük teknoloji firmaları da, iş gücünün giderek yaşlanmasına çare olarak çeşitli benzer çözümler üretmeye başlamış.
1890’da Nicholas Yagin adlı bir Rus bilim insanı tarafından yürüme, koşma ve zıplama gibi fiziksel hareketleri
kolaylaştırmak ve güçlendirmek için, hidrolik prensiplere dayanan pasif bir dış iskelet tasarlanmış. Çizimlerin patentini almış olsa da, bu hayalini gerçekleştirememiş. Giyenlere süper güç sağlayan bu dış iskeletler, insanların hayal dünyasını meşgul etmeye devam etmiş olacak ki, Heinlein’in 1959’da yayımlanan meşhur romanı Yıldız Gemisi Askerleri (Starship Troopers), ve 1963’te Marvel Comics’in Demir Adam karakteri (Iron Man), popüler
kültüre olası dış iskelet teknolojilerini sunmaya başlamış. 1960’lardan itibaren ise, ABD’deki General Electric ile devam eden araştırmalar, genelde tasarımların fazla sofistike olması veya cihazların çok ağır ve bilgisayarların henüz yeterli işlem gücüne sahip olmaması nedeniyle yarım kalmış. Araştırmaların çok yüksek maliyeti de, başlı başına bir engel.
Bir yüzyıldan uzun bir zaman önce insanların hayal gücüne atılan dış iskelet tohumları, ilk günlerde ne kadar olanaksız görünse de, artık küçük küçük gerçek hayata geçmeye başladı. Fakat, filmlerdeki kadar kolay hareket eden dev gibi askeri iskeletler veya fiziksel engeli olanların rahatça yürümesini sağlayan tıbbi ürünleri etrafta görmemize biraz daha zaman var. Fiyatlar ise, daha uzun bir süre, genel kitlenin ulaşamayacağı seviyelerde seyredecekmiş gibi görünüyor.
REFERENCES
- 1. https://futurism.com/neoscope/elderly-japan-exoskeletons?utm_medium=email&utm_term=0_03cd0a26cd-615cc95bca-250129673&mc_cid=615cc95bca&mc_eid=cc75b9f7b6&utm_source=The%20Future%20Is&utm_campaign=615cc95bca-EMAIL_CAMPAIGN_2019_12_12_05_37
- 2. https://medicalxpress.com/news/2019-10-paralysed-brain-controlled-exoskeleton.html?utm_source=nwletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-nwletter
- 3. https://hitecher.com/articles/exoskeleton-a-dream-that-becomes-a-reality-in-the-modern-world
- 4. https://gizmodo.com/how-close-are-we-to-elysium-style-exosuits-993706204