Filipinler’deki Taal Yanardağı Yine Kızgın

Geçtiğimiz aralık ayında, saatte 195 km hıza ulaşan rüzgârlar ile ciddi maddi hasara ve 28 kişinin ölümüne yol açan Ursula Tayfunu’nun yıkıcı etkileriyle mücadele eden Filipinler, şimdi de ülkenin en hareketli ikinci yanardağı Taal’in öfkesiyle karşı karşıya. Başkent Manila’ya yalnızca 60 km mesafedeki volkan, 12 Ocak’ta yeniden harekete geçerek 2 km yüksekliğinde gaz bulutu oluşturdu, 14 km’ye kadar kül püskürtmeye başladı ve ertesi gün de yanardağın ağzından lav akmaya başladığı gözlendi. Olumsuz koşullar ve ani bir patlama olasılığıyla, 17 km çapındaki bölgede yaşayan yaklaşık bir milyon kişinin tahliyesine karar verildi. 10 milyon kişinin yaşadığı başkent ve çevresindeki havaalanlarında uçuşlar iptal edildi.

Taal Yanardağı, Luzon Adası’nın güneyinde, 500.000 ile 100.000 yıl önce gerçekleşen muazzam patlamalar nedeniyle oluşan kalderanın (patlama kazanı) su dolmasıyla meydana gelmiş bir gölün ortasında, kendi kraterinin içinde de bir göl barındıran, aktif bir volkan (buna jeolojik Droste etkisi adı veriliyor). Gölün çevresinde kurulmuş volkan manzaralı Tagaytay kasabası, bu sebeple önemli bir turizm merkezi. Taal’in, sonuncusu 1977’de olmak üzere, 1572 yılından beri 33 kez patladığı biliniyor. Volkan çevresindeki toprağın sismolojik incelemeleri ise, patlamanın muhtemelen güçleneceğini gösteriyor.

2010-2011 yıllarında şans eseri Taal’i inceleme fırsatı bulan Amerikalı bir jeoloji ekibi, yüzeyin yaklaşık 2,5 km altındaki bir odacığa magma dolduğunu gözlemledi. 2017 yılında araştırmalarını yayımlayan bilim insanlarının tahmin ettiği gibi, şu anda yaşanan patlama, bu odacığın tam üzerinde gerçekleşiyor. “Ürkütücü olan şey” diyor bilim insanları, “Adacığı oluşturan göl sularının, yeraltındaki bir hidrotermal sistem içinde çok sıcak magma ile temas ederek buharlaşması ve bu buharın sıkışarak çok daha büyük bir patlamaya yol açma ihtimali.” Ayrıca, patlama sırasında kraterin çökerek göl üzerinde tsunamiye neden olması da ihtimaller dahilinde.

Filipinler Volkanoloji ve Sismoloji Enstitüsü, Taal civarındaki tehlike düzeyini 4. seviyeye çıkararak, güçlü bir patlamanın saatler veya günler içinde gerçekleşebileceğini teyit etti. Bölgede henüz mal veya can kaybına yol açan bir felaket yaşanmamış olsa da, civardaki çok sayıda yerleşim yerinin sakinleri, daha güvenli bölgelere taşınıyor. Kilometrelerce ötede bile gökyüzünden yağan kül ve tüf, yaşam koşullarını olumsuz etkiliyor.

Filipinler’de, Taal gibi yaklaşık iki düzine aktif yanardağı bulunuyor. Yeryüzünün en hareketli fay hatlarını barındıran ‘‘Pasifik Ateş Çemberi’’nde bulunan Filipinler, deprem, tsunami ve volkanik patlamalara oldukça aşina ve doğal afetlerden en çok etkilenen ülkelerden biri.