Felaket Kapıdaysa Aklı Başta Nasıl Tutarız?

Küresel sıcaklık artıyor. Gezegenin ortalama yüzey sıcaklığı 1880’lerden bu yana 1,18 ⁰C arttı. Buz tabakaları küçülmeye devam ettikçe okyanus da ısınıyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne göre gelecekte daha çok orman yangını, kuraklık ve sıcak hava dalgaları bizi bekliyor.

İklim değişikliği ve ruh sağlığı ilişkisi

Araştırmalar, iklim değişikliğinin ruh sağlığını farklı şekillerde etkilediğini gösteriyor. Macquarie Üniversitesi’nden Prof. Dr. Helen Louise Berry ve meslektaşları tarafından yayımlanan araştırmaya göre, iklim değişikliği insanları orman yangınları gibi travmatik olaylara maruz bırakarak doğrudan ruh sağlığını etkiliyor.

Akut hava olaylarının ruh sağlığı üzerindeki doğrudan etkilerinden bazılarının akut anksiyete bozukluklarında artış, kronik stres ve artan şiddet oranları olduğu söylenebilir. Akut hava olaylarının ruh sağlığı üzerindeki dolaylı etkileri çoğunlukla evlerin ve kamuya ait binaların zarar görmesinden ve fiziksel yaralanmalardan kaynaklanır. Isı dalgalarına sıkça maruz kalmanın, kronik duygudurum bozuklukları ve hatta intihar düşüncesi ile de ilişkili olduğu gözlemlenmiştir.

Solastalji hissediyor musunuz?

Avustralyalı çevre araştırmacısı ve düşünür Glenn A. Albrecht, insanların yol yapımı ve ormansızlaştırma gibi faktörler nedeniyle evlerini kaybettiklerinde hissettikleri sıkıntıyı tanımlamak için solastalji terimini kullanır. Günümüzde solastalji, insanların çevresel yıpranmaya karşı hissettikleri duygusal acıyı tanımlamak için kullanılıyor.

Solastalji hissetmemiz oldukça anlaşılır çünkü orman yangını, sel ve deprem gibi afetler güven ihtiyacımızı tehdit eder ve psikolojik travmaya yol açabilir. Türkiye’deki 1999 depreminden sonra travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB) yaygınlığını inceleyen bir çalışmada, King’s College London’dan Dr. Ebru Salcıoğlu ve meslektaşları, TSSB’nin deprem korkusuyla ilişkili olduğunu ortaya koyuyorlar. 

Bir afet meydana geldiğinde kaygı, korku, iritasyon, mod değişikliği, uyuşukluk ve suçluluk gibi çok çeşitli duyguları hissetmek tamamen normaldir. Odaklanmakta zorlanabilir, normalden daha yavaş hissedebilirsiniz. Travmatik bir olay sonrasında baş ağrısı, mide bulantısı ve yorgunluk da oldukça yaygındır.

Böyle zamanlarda, tepkilerinizin normal olduğunu ve zaman içinde de duygularınızın yükselip tekrar durulacağını kendinize hatırlatmanız çok önemlidir. Ruh sağlığı uzmanları, travmatik bir olaydan sonra özbakımın önceliklendirilmesinin son derece önemli olduğunun altını çiziyorlar. Yaşadığınız travmatik olay veya deneyimleriniz hakkında konuşmak isterseniz, birilerine ulaşmaktan çekinmeyin. Duygularınızı yaşamak için kendinize izin verin ve tekrar kendiniz gibi hissetmenin zaman alacağını unutmayın.