Etçil bitkilerin Güneydoğu Asya’nın bazı bölgeleri ve Malay Takımadaları’nda yetişen bir türü olan Nepenthes rafflesiana’nın (Raffles sürahi bitkisi), benzer türlerden farkı, içinde böcekleri çeken uçucu maddelerin daha az olması ve dolayısıyla daha az böcek yakalayabilmesi.
Bitki, yaşamını sürdürebilmek için değişik yollardan yararlanıyor. Nepenthes rafflesiana elongata denen bir çeşidinin, gereksinimi olan azotu elde edebilmek için bir yarasa türüne ev sahipliği yaptığı ve gereksinimini içine yuvalanan yarasanın dışkısı ve idrarından sağladığı daha önce rapor edilmişti.
Yeni çalışmadaysa, üzerinde dolanan her böceği “yemediğine” dikkat eden botanikbilimciler, nedenini araştırmışlar. Görülmüş ki, günün havadaki ve yerdeki nemin yüksek olduğu zamanlarında bitkinin biyoloji dilinde peristom denen “ağız” kenarları kaygan oluyor ve buraya çıkıp gövde içindeki hoş kokulu nektardan tatmak isteyen böcekler içeri düşüyor ve enzimlerce zengin sıvı tarafından eritilip bitkiye gıda oluyorlar.
Ama bu bitkilerden bazılarının ağız kenarlarının günün sıcak saatlerinde kuru olduğu gözlenmiş. Bu saatlerde yiyecek aramaya çıkan karıncalardan bitkiye tırmananların, içerideki nektarla beslendikten sonra rahatlıkla geri çıkıp yuvalarına dönüp, koloniyi bitkideki bu lezzetli besin hazinesi ve bulunduğu yer konusunda bilgilendirdikleri görülmüş. Araştırmacılar bulgularını sınamak için bitkilerden bazılarının ağızlarını şekerli suyla ıslatarak sürekli kaygan tutmuşlar. Proceedings of the Royal Society B. dergisinde yayımlanan çalışmanın sonucunda, kayganlığın avı kolaylaştırmasına karşın, kuru ağızlarıyla sabredip karıncaların öncülerinin geri dönmesine izin verenlerin çok daha çok karınca çektikleri ve yüzde 36 daha fazla av yakaladıkları belirlenmiş.
REFERENCES
- 1. “Why this plant is only a part-time killer”, Science Online, 13 Ocak 2015
- 2. “A novel resource–service mutualism between bats and pitcher plants” Biology Letters, Royal Society, 26 Ocak 2011