Dünyanın Ciğerleri Duman Altında

Dünya tarihinin en sıcak temmuzunu yaşadığımız 2019 yazında, hem sevindirici hem de üzücü haberler var. Bir yandan ağaç dikme rekorları, diğer yanda ise Türkiye’de ve Dünya’da ciddi boyutlara ulaşmış orman yangınları. Brezilya’daki yağmur ormanlarında sürmekte olan yangınlar, NASA’nın yeni yayınladığı uydu görüntülerinde bile fark ediliyor.

Brezilya Ulusal Uzay Araştırma Merkezi INPE’nin verdiği bilgilere göre, bölgede bu sene şimdiye kadar tam 73.000 yangın çıkmış! Sıcaklıkların yüksek, nem oranının düşük olduğu temmuz ve ağustos aylarında başlayan yangınlar, belirli bir ölçüde normal kabul edilse dahi, bu yıla ait rakamlar rekora ilerliyor. INPE, yağmur ormanlarını 2013’ten bu yana izliyor ve bu seneki yangın sayısının, 2018’e göre % 83 arttığını bildiriyor.

2019’un rekor sıcaklıklara ulaşması ile kurak dönemin uzaması, yangınların daha kolay başlamasına ve yayılmasına neden oluyor. Brezilya’nın en büyük kenti Sao Paulo, binlerce kilometrelik duman şeritleri altında karanlığa gömülmüş durumda.

Peki, yangınlar neden çıkıyor?

Kuru ve kurak geçen yaz aylarında, Amazon Ormanları’nda bile kendiliğinden yangınlar çıkabiliyor. Fakat söz konusu yangınların sorumlusu ağırlıklı olarak insanlar; ister kasıtlı, ister kasıtsız. Yeni tarım arazileri, hayvancılık veya diğer amaçlarla ormanların temizlenmesi, sebeplerden bazıları ve en önemlileri. Bu faaliyetler genelde eylülün başlarında en yoğun hale geliyor ve kasım gibi de duruyor. Sonra yağmurların başlamasıyla döngü devam ediyor. Yakın zaman önce göreve gelen yeni Başbakan Bolsonaro ve hükümetinin, çevre koruma eylemlerini gevşetmiş olması da bu anlamda eleştiriliyor. Bilimsel kurumların yayımladığı verileri yalanlayan Bolsonaro ise, sırf hükümeti eleştirmek için yangınları STK’ların çıkarmış olabileceğini bile ileri sürüyor.

Amazon ormanları, dünyanın akciğerleri olarak kabul ediliyor ve atmosferdeki oksijenin % 20’sini üretiyor. Küresel ısınmayı yavaşlatmanın yanı sıra, sayısız bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. INPE’ye göre, her dakika, Amazon yağmur ormanından bir buçuk futbol sahası büyüklüğünde bir alan yok oluyor.

Avrupa Birliği’nin uydu programı Copernicus, Atlas Okyanusu kıyılarına ulaşan dumanı takip edebileceğiniz bir harita uygulaması sunuyor.