Dünyamızın Yeni Yoldaşı

Alicante Üniversitesi’nden ve Barselona Üniversitesi Kozmos Bilimleri Enstitüsü’nden (ICCUB), araştırmacı Toni Santana-Ros liderliğindeki uluslararası gökbilimciler ekibi, bugüne kadar Dünya yörüngesinde keşfedilen ikinci truva asteroidi, 2020 XL5’in varlığını doğruladı. Araştırmanın sonuçları Nature Communications dergisinde yayımlandı.

Truva asteroitleri, Güneş-gezegen sistemlerinin L4 veya L5 Lagrange noktalarının etrafında dönen küçük cisimlerdir. Lagrange noktası ise Dünya ve Güneş veya Dünya ve Ay gibi iki büyük cismin birleşik çekim kuvvetlerinin, çok daha küçük bir üçüncü cisim tarafından hissedilen merkezkaç kuvvetine eşit olduğu uzayda bir konumdur.

Dünya-Güneş sisteminin Langrange noktalarından ikisi, L4 ve L5, Dünya’nın yörüngesi üzerinde, önünde ve arkasında yer alır. 2010 yılında gökbilimciler L4 noktasında, 2010 TK7 olarak adlandırılan ve Güneş’in etrafında gezegenimizin önünde giden, bilinen ilk Dünya Truva Asteroidini keşfetmişlerdi.

Yeni keşfedilen 2020 XL5 ise gökbilimciler tarafından ilk olarak 12 Aralık 2020’de Hawaii’deki Pan-STARRS1 tarama teleskobu kullanılarak görüntülendi. Çapı yaklaşık 1 kilometre olarak ölçülen 2020XL5, 2012 TK7’den 3 kat daha büyük.

Şu an için L4 noktası etrafında, kararlı bir yörüngedeymiş gibi görünse de, gökbilimciler tarafından yapılan araştırmalar, 2020 XL5’in yalnızca birkaç bin yıl boyunca bu durumda olacağını gösteriyor. L4, yerçekimi açısından nispeten kararlı olsa da, sonsuz kararlıkta değildir. Gökbilimciler, Dünya ve Güneş dışındaki nesnelerden gelen küçük çekimlerin, bu asteroidi L4’ten fırlatacağını belirledi. Bu olay yaklaşık 4.000 yıl içinde gerçekleşecek.

Truva asteroitleri, Venüs, Mars, Jüpiter, Uranüs ve Neptün gibi diğer Güneş Sistemi gezegenlerinde onlarca yıldır bilinmesine rağmen, Dünya yörüngesinde 2010 yılına kadar tespit edilemediler. Bunun sebebi, gezegenimizden görüldüğü açıda, Dünya-Güneş L4 veya L5 yörüngesinde dönen bir cismin geometrisi ile açıklanabilir. Bu nesneler genellikle Güneş’e yakın konumlarda gözlemlenebilir. Bu nedenle, ufkun üzerinde yükselen asteroit ile gün doğumu arasındaki gözlem süresi penceresi çok küçüktür.

Ancak gelecekte daha fazla Dünya Truva Asteroidi bulmak önemli olabilir. Bunlardan daha fazla keşfedebilirsek ve bazıları daha düşük eğimli yörüngelere sahip olabilirse, onlara ulaşmak, Ay’a gitmeye göre daha ucuz olabilir. Böylece, Güneş Sistemi’nin detaylı düzeyde keşfi için ideal üsler haline gelebilirler, hatta bir hammadde kaynağı bile olabilirler.