Neandertaller de Çok Oluyor

Önce İtalya'da 171 bin yıl önce alet yapmak için ateşi keşfettiklerine dair kanıtlar… Sonra Slovenya'da en az 50 bin yıl öncesine tarihlenen tartışmalı flütler… Ardından Hırvatistan'da bulunan kartal pençesinden yaptıkları takılar… Şimdi de İspanya'daki mağaralarda yarattıkları sanat eserleri ortaya çıktı! Yeni bulguların ışığında, Neandertaller düşündüğümüzden biraz farklı görünüyor!

İlk sanatçı bir Neandertal'di
"65 bin yıl kadar önce, eline aldığı taşla mağarasının duvarına kırmızı renkli çizgiler çeken tarihteki ilk sanatçı, bir ‘insan’ değildi" diyor bilim insanları.
Science'da yayımlanan çalışmada, İngiltere ve Almanya'daki araştırmacılar tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, İspanya'daki üç mağarada bulunan eski sanat eserlerinin üzerinde büyüyen kalsit kabukların, modern insanların o bölgeye yerleşmesinden en az 20 bin yıl önceye ait olduğunu açıkladı.
Bu demek oluyor ki, modern insanlar Afrika'yı terk edip yaklaşık 40.000 yıl önce Avrupa'ya geldiklerinde, bölgedeki kalıntıları 120 bin yıl öncesine dayanan Neandertaller, dekoratif süslemeler ve birtakım araçlarla çoktan sanata soyunmuşlar.
Haksızlık etmiş olabiliriz
İspanya'nın batısındaki Maltravieso mağarasında, ağızdan boya püskürterek yaratılmış olduğu düşünülen el şekline bakalım: En az 66.700 yaşında olduğu tespit edildi. Ardales mağarasında, duvarlarda perde benzeri desenler oluşturan kırmızı boyalı dikit ve sarkıtlarınsa 65.500 yıllık olduğu açıklandı.
Bu bulgular sizde de Neandertaller'e haksızlık yapmış olabileceğimiz şüphesini uyandırmadıysa, bir başka rapora geçelim: "İspanya'nın güneydoğusundaki Aviones Mağarası’nda bulunan deniz kabukları, 115 bin yıl kadar önce Neandertaller'in sanatsal faaliyetlerinde kullanılıyordu!"
Zekâları bizimki kadar karmaşık
Bizler sanat eserlerimizi, sembolik ve soyut düşünme yeteneğimizi bilişsel üstünlüğümüzün kanıtı olarak görüyorduk; bunlar türümüzü tanımlayan istisnai becerilerin örnekleriydi. Şimdiyse uzmanların büyük bir bölümü Neandertaller'in türümüzden daha az karmaşık bir zekâya sahip olmadığını söylüyor.
Yapılan tarihlendirmenin sanat eserinden çok, sanatın uygulandığı kayaya ait olduğunu ileri sürenler de var. Ya da renkli kayaların, doğal olarak boyalı olduğunu. Ama bulgular, Neandertaller'i daha fazla tartışmaya başlayacağımızı gösteriyor.
"Ay'a gitmiş bile olabilirlerdi"
Southampton Üniversitesi'nden arkeoloji profesörüne Alistair Pike’a göre, şayet yeryüzünden silinmemiş olsalardı, Neandertaller'in 40 bin yıl içinde aya gitmiş olabilecek kadar gelişmiş olma ihtimalleri bile var. 

Artık dünyadaki ilk sanatçıların insanlar olduğunu söylemek zor. Fakat şu sorunun yanıtını vermek içinse erken: Eğer bu çizimler bir tür ritüel için değilse, karanlık ve tehlikeli mağaraların derinliklerinde Neandertaller'in aklından neler geçiyordu?
Araştırmanın bir sonraki ayağının, Neandertal sanatının izlerini Fransa ve Almanya'da sürmek olacağı açıklandı.