Kişisel Gelişim Kitapları Etkili mi?

Kişisel gelişim kitaplarıyla stresi azaltmak, kaygıyı yok etmek mümkün mü?

Kitapçıları şöyle bir gezdiyseniz mutlaka o çok popüler kişisel gelişim bölümüyle karşılaşmışsınızdır. Kişisel gelişim rafları Türkçe ve yabancı dillerde yazılmış kitaplarla dolu. Bazıları dilimize İngilizceden çevrilmiş.

Psikolojik sıkıntılarıyla ilgili kitap okumak varken, insan neden parasını psikoterapiye harcasın, hiç düşündünüz mü?

E fena fikir değil hani; bir kitapla kendini iyileştirmek varken neden psikoterapiye para harcayasın? Kendi kendinin terapisti olabilecekken neden güvenilir birini bulmak için türlü taklalar atasın? Ne yazık ki, bu soruların cevabı pek basit değil.

 

Kişisel gelişim tam olarak ne anlama geliyor?

Kişisel gelişim bir insanın başkalarının rehberliğine gereksinim duymadan kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesi anlamına gelir. “Ne yapmalı?” türünden kitaplar, ses kayıtları, internet ortamındaki kurslar ve grup terapileri kişisel gelişim araçları arasında sayılabilir. Psikolojide kişisel gelişim araçları ruh sağlığını ve yaşam kalitesini artırma görevi üstlenir.

Kişisel gelişim kitapları neden bu kadar popüler? Öncelikle başka ülkelerden ithal edilmemişlerse, kişisel gelişim kitapları uygun fiyata satılıyorlar. Profesyonel destek almaktan çok daha ucuza mal oluyorlar. Bu tür kitapları alanlar kimseye bir sıkıntıları olduğunu açıklamak zorunda olmadıklarından kimliklerini gizlemeleri daha kolay. Kimse özgüven problemi yaşadıklarını bilmek zorunda değil. Ayrıca, kişisel gelişim esneklik sağlar. Sosyal kaygı hakkında bir kitap okumak için kimseden randevu almak gerekmez. Hedeflerinize doğru kendi zamanınızda ilerleyebilirsiniz.

Peki kişisel gelişim kitaplarını kullanmak neden sorun yaratıyor?

Şöyle diyebilirsiniz, “Kişisel gelişim kitaplarına erişim bu kadar kolaysa neden onlardan faydalanmayalım? Neden bu kitaplar halk arasında popüler oldukları kadar bilim dünyasında da popüler değiller?”

Bazı bilim insanları kişisel gelişim kitaplarını karmaşık psikolojik problemleri basite indirgedikleri için “psikolojik gevezelik” olarak değerlendiriyorlar. Diğerleriyse kişisel gelişim kitaplarının alıcılara boş umut aşıladıklarını savunuyorlar.

Öncelikle kişisel gelişim konusunda herhangi bir yasak olmadığının farkında olmak önemli. Kişisel gelişim konusu 1) uygun olmayan şekilde kullanıldığında 2) bilimsel olmayan verilere dayandırıldığında problem haline gelir.

Her bedene bir kıyafet giydiremezsiniz

Eskişehir’de Klinik Psikolog/Psikoterapist olarak çalışan Uzman Psikolog Çağdaş Yalçın da kişisel gelişimin her bireye uymayacağının altını çiziyor. Kendi pratiğinden de yola çıkarak, terapinin danışanların ihtiyaçlarına göre şekillendiğini ve kişisel gelişim kitaplarının her bireye özel olarak hizmet veremeyeceğini dile getiriyor ve ekliyor, "Kişi eğer bu kitaplara başvuracaksa bu yöntemin işe yaradığı ile ilgili bilimsel kanıtların olup olmadığına bakmalı."

Çağdaş Yalçın, danışanların iyileşme süreçlerinde psiko-eğitimden faydalanabildiklerini göz ardı etmese de, onların hedeflerine ulaşmalarında ve tekrar kötüleşmelerini engelleme konusunda destek verebilmek için danışan-terapist iletişiminin (buna psikolojide terapötik ittifak deniliyor) öneminin altını çiziyor.

Okur kişisel gelişim kitabından daha önemlidir

Do Self-Help Books Help? (“Kişisel Gelişim Kitapları Faydalı mıdır?”) araştırma makalesinde Ad Bergsma eğer bir sonuç görmek istiyorlarsa, okurların kişisel gelişim kitaplarını okurken mutlaka aktif rol almaları gerektiğini ifade ediyor. Bergsma şöyle diyor, “Kendisini doyurmayan seçenekleri ekarte etmeye karar verecek ve işe yaramayan tavsiyelerin takibini yapacak kişi okurdur.”

Öyle görünüyor ki, eğer kişisel gelişimden faydalanan biri varsa, okuduğu kitabı değil o kişiyi alkışlamalıyız.