Yeni Cüce Gezegen

Astronomlar, Güneş Sistemi’nin sekiz ana gezegeninin yörüngelerinin çok dışında yeni bir cisim keşfetti. Neptün’ün uzağında yer alan cüce gezegen ve gezegen benzeri küçük cisimlerin oluşturduğu gruba yeni eklenen bu cisme The Goblin (Gulyabani) takma adı verildi.

Carnegie Bilim Enstitüsü’nden Scott Shephard ve ekibinin üç yıl önce Hawaii’deki Mauna Kea dağında bulunan Subaru teleskobunu kullanarak keşfettiği cismin resmi adı 2015 TG387.

2015’ten beri ilk gözlemlerini doğrulamaya çalışan Shephard ve ekibi bulgularını 2 Ekim Salı günü Astronomic Journal’da yayımladı.

İlk hesaplamalara göre cüce gezegenin çapı yaklaşık 300 kilometre. Karşılaştırma olarak Plüton’un çapının 2.400 kilometre olduğunu belirtelim.

Güneş’ten yaklaşık 80 Astronomik Birim (AB) uzaklıkta keşfedilen cüce gezegen, Neptün yörüngesinden daha ileri geçmeyen eliptik yörüngeye sahip bilinen sadece birkaç cisimden biri. 1 AB Güneş ile Dünya arasındaki mesafeyi belirtiyor. Plüton’un ortalama 34 AB uzaklığında seyrettiği düşünülürse 2015 TG387 şu an Güneş’e Plüton’dan 2,5 kat uzakta. Eliptik yörüngesini 40.000 yılda kat ettiği hesaplanan cismin Güneş’ten 2.300 AB mesafeye kadar uzaklaştığı düşünülüyor. Yörüngedeki yolculuğunun yüzde 99’unda Dünya’dan tespit edilemeyecek uzaklıkta seyreden bu cüce gezegeni gözlemleyebilmek bilim insanları için büyük bir şans.

Shephard, “Buzdağının sadece ucunu görebildik. Bu tip cisimlerden binlerce olabileceğini düşünüyoruz” dedi.

Şimdiye kadar bu Neptün Ötesi Cisimlerin çok azı tespit edebildi. Gözlemlediklerimizin yörüngesel hareketlerinde bir takım ilginçlikler dikkat çekiyor. Bu gök cisimlerinin çoğu Jüpiter ve Satürn gibi dev gezegenlerin çekim etkilerinden uzakta bulunmalarına rağmen hareketleri güneş sisteminin dışlarında güçlü bir kütle çekimi kaynağından etkilendiklerini gösteriyor. Bu uyumlu hareket Shephard ve Chad Trujillo tarafından 2012 yılında 2012 VP113’ü keşfettiklerinde tespit edilmiş ve o günden bu yana yapılan gözlemler bu fikri desteklemişti. Bu dış cisimlerin yörüngeleri henüz keşfedilememiş büyük bir gezegen tarafından etkileniyormuş gibi görünüyor. “X Gezegeni” veya 9. Gezegen olarak adlandırılan bu hayali gezegenin potansiyel yörüngesini tespit edebilmek için Goblin benzeri cisimlerden daha fazla keşfedilmesi gerektiği düşünülüyor.

Shephard, “Bu uzak cisimler bizi X Gezegeni’ne götüren ekmek kırıntıları gibi. Ne kadar çok bulabilirsek Güneş Sistemi’nin dış bölgelerini ve bu cisimlerin yörüngelerini etkileyen potansiyel gezegeni anlamaya o kadar yaklaşacağız. Bu bilgi Güneş Sitemi’nin evrimini yeniden tanımlamamızı sağlayacak” diye açıkladı.