#

Uzay Rüzgarı Değişmiş

Bilim Dalları

Güneş Sistemimize uzaydan “esen” rüzgârın son 40 yıl içinde yön değiştirdiği belirlendi. Gökbilim dilinde “rüzgâr”, yıldızların sürekli olarak uzaya püskürttükleri , elektrik yüklü parçacıklara deniyor. Güneş’in kendi rüzgarının oluşturduğu “heliosfer” adlı muazzam balon,  başka yıldızlardan ve yıldızlararası boşluktaki dev gaz bulutlarından gelen parçacıkların bombardımanı altında.

Heliosfer, yıldızlararası dev bir gaz bulutun iç tarafının yakınında. İkicisim birbirlerinin yanından saatte 80.000 km hızla geçiyor. Hareket,  buluttaki yüksüz atomların Dünya  çevresinden geçmesine yol açıyor.

Sapmayı belirleyen çalışmayı yöneten Chicago Üniversitesi (Illinois) astrofizkçilerinden Priscilla Frisch, “Güneş bu bulut içinden geçtiğinden, yıldızlararası ortamdaki atomlar Güneş Sistemi’ne dalıyorlar. Yıldızlararası rüzgardaki elektrik yüklü  parçacıklar İç Güneş Sistemi’ne fazla sokulamıyorlar; ama rüzgardaki yüksüz atomlar Dünya yakınına kadar gelebiliyorlar ve sayıları ölçülebiliyor” diyor.  

NASA’nın Yıldızlararası Sınır Kaşifi (IBEX) adlı uydusu 2012 yılında yıldızlararası rüzgarın Güneş Sistemi’ne 1990’larda gözlenenden farklı bir açıdan girdiğini belirlemiş. Veriyi doğrulatmak üzere yıldızlararası rüzgar üzerinde 1970’lerde ölçüm yapan ABD  ve eski Sovyetler Birliği’ne ait dört uydudan elde edilen verilerle, daha sonra altı ABD ve bir Japon uydusundan elde edilen verileri  üç ayrı teknikle inceleyen Frisch ve ekibi rüzgarın yönünde son 40 yıl içinde 4-9 derece arasında bir sapmayı kesinleştirmiş. 

Yön değişikliğinin nedeni ve zamanı  bilinmemekle birlikte, Frisch, Güneş Sisteminin  dev bulutun yakınında olması ve uzayın bu bölgelerinin türbülansa açık olması nedeniyle Güneş’in farklı yönlerden rüzgara maruz kalabileceğine işaret ediyor.

REFERENCES

  • 1. “11 spacecraft show interstellar wind changed direction over 40 years”, NASA/Goddard Space Flight Center.