#

Uzay Darbeleri Yaşamın Yapıtaşlarını Oluşturabiliyor

Bilim Dalları

Güçlü bir lazerle Dünya’ya milyarlarca yıl önce yağan asteroid ve kuyrukluyıldızların yol açtığı koşulların benzerini laboratuvarda oluşturan Çek araştırmacılar, bu darbelerin yarattığı sıcaklık ve basınç altında gerçekleşen kimyasal tepkimelerin, ilk yaşam molekülü olduğuna inanılan RNA’yı oluşturan organik bileşikleri meydana getirebildiğini gösterdiler.

Prag’daki J. Heyrovsky Fiziksel Kimya Enstitüsü’nde gerçekleştirilen deneyde, Dünya’nın oluşumundan sonraki ilk evrelerinde kabuğunda bolca bulunduğu düşünülen formamit adlı bir mineralle kil içeren bir çözeltiyi, bir nanosaniyenin (saniyenin milyarda biri) üçte biri aralıklarla atım gönderen bir lazer ışınıyla darbelemişler. Lazer darbelerinin oluşturduğu yüksek basınç, 4200⁰C’nin üzerine çıkan sıcaklık ve X-ışınları ve morötesi ışınları da kapsayan bir ışınım sağanağı altında kalan karışımda RNA’yı oluşturan organik maddeler olan adenin, guanin, sitozin ve urasil adlı bazların hep birlikte ortaya çıktığı görülmüş.

RNA’nın, daha sonra sentezlenen ve her canlının hücrelerinde yer alan DNA moleküllerinden (urasil yerine timin adlı bazı içeriyor) önce kalıtım şifresini taşıyan ilk molekül olduğu düşünülüyor. Hidrojen siyanürün suyla tepkimesinin ürünü olan formamit, yaşam için gerekli elementler olan hidrojen, nitrojen, karbon ve oksijen atomlarını içeriyor.

Yaklaşık 4,6 milyar yaşında olan Dünyamız, 4 milyar kadar yıl önce uydusu Ay ve İç Güneş Sistemi’nin öteki gezegenleri olan Merkür, Venüs ve Mars’la birlikte yoğun bir meteroit bombardımanına maruz kalmıştı. Dış Güneş Sistemi’ni oluşturan gaz devi gezegenler arasındaki kütleçekim etkileşimleri sonucu meydana gelen ve 150 milyon yıl süren bu göktaşı yağmuru “Geç Ağır Bombardıman” diye adlandırılıyor. Birçok bilimcinin bu darbeler ve yol açtığı etkilerin Dünya’da ortaya çıkmış olabilecek yaşamı sıfırlayacağı görüşünde olmasına karşılık, Çek araştırmacıların çalışması, darbelerin yaşam moleküllerinin oluşmasını sağlayabileceğini de gösteriyor. 

REFERENCES

  • 1. “From hell on Earth, to life’s building blocks”, Science, 12 Aralık 2014