#

Güneş Sistemi Dışında İlk Radyasyon Kuşağı Saptandı

Bilim Dalları
Etiketler

Gökbilimciler, Güneş Sistemimizin dışında gözlemlenen ilk radyasyon kuşağını tanımladılar. Gökbilimcilerin Nature’da yayımlanan makalelerine göre, Dünya’dan yaklaşık 18 ışık yılı uzaklıkta, Jüpiter büyüklüğünde bir gök cismini çevreleyen, enerjik elektronlardan oluşan bir kuşak keşfedildi.

Hawaii’den Almanya’ya kadar uzanan, 39 radyo teleskop anteninin koordineli şekilde kullanılmasıyla elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntülerde, yoğun radyo emisyonları, Jüpiter’in radyasyon kuşaklarının radyo görüntülerine benzer bir çift loblu yapı oluşturarak, gezegenin güçlü manyetik alanında hapsolmuş yüksek enerjili elektronlardan oluşan bir bulutun varlığını ortaya koyuyor.

Güçlü manyetik alanlar, bir gezegenin etrafında “manyetosfer” adı verilen ve parçacıkları yakalayıp ışık hızına yakın hızlara çıkarabilen bir “manyetik baloncuk” oluşturur. Jüpiter ve diğer dev gezegenlerin yanı sıra Dünya da dahil olmak üzere Güneş Sistemimizdeki bu tür manyetik alanlara sahip tüm gezegenler, yüksek enerji yüklü parçacıklardan oluşan radyasyon kuşaklarına sahiptir.

Van Allen kuşakları olarak bilinen Dünya’nın radyasyon kuşakları, manyetik alan tarafından güneş rüzgârlarından yakalanan yüksek enerjili parçacıklardan oluşan bölgelerdir. Jüpiter’in kuşaklarındaki parçacıkların çoğu, uydusu Io’daki volkanlardan geliyor.

Benzer kuşakları Güneş Sistemi dışında bulmak üzere yapılan araştırmada incelenen LSR J1835+3259 adlı cisim, Jüpiter büyüklüğünde olmasına rağmen, ondan yaklaşık 80 kat daha büyük kütleye sahip. Neredeyse kahverengi cüce sınıfında sayılacak bu ötegezegenin radyasyon kuşağı ise, Jüpiter’inkinin tam 10 milyon katı parlaklığa sahip.

Elektronların nereden geldiği de keşfin taşıdığı önemli bir gizem. Nesne bir yıldızın etrafında dönmüyor ve parlama yapmıyor gibi görünüyor. Araştırmacılar, volkanik bir uydunun mantıklı olabileceğini söylüyor, ancak bu yine de spekülatif.

LSR J1835+3259’un bir radyasyon kuşağına sahip olduğunu bilmek, gökbilimcilerin gelecekte ötegezegenlerden gelen verileri yorumlamalarına yardımcı olacaktır.

Ötegezegen manyetik alan araştırmaları gerçekten emekleme döneminde. Bu alanları karakterize etmek, bu cisimlerin yaşam öykülerini çok daha iyi anlayabilmemizi sağlayacak önemli bir adım.

REFERENCES

  • 1. https://www.sciencenews.org/article/radiation-belt-outside-solar-system
  • 2. https://phys.org/news/2023-05-astronomers-belt-solar.html