Dağınıklık İyidir

ABD’de yürütülen araştırmalar, tertipli bir masada çalışmanın sağlıklı beslenme, suçtan kaçınma, cömertlik ve yerleşik değerlere saygı gibi özellikleri geliştirmesine karşılık, dağınık bir masanın da kendine özgü bir takım yararları olduğunu ortaya koyuyor:  Dağınıklıktan rahatsız olmayanlar, yaratıcı ve yeniliğe açık oluyorlar.

Psikolog Kathleen Vohs ve ekip arkadaşlarının Minnesota üniversitesinde yürüttükleri ve bulguları Psychological Science dergisinde yayımlanan deneylerden birinde,  bir grup denek, düzgün, tertipli masalara, öteki grupsa başka bir odada üzerleri darmadağın kağıtlar ve öteberiyle dolu  masalara oturtulduktan sonra verilen anket formlarını doldurmaları istenmiş.

İşlerini tamamlayan deneklerden bir yardım kuruluşuna bağışta bulunabilecekleri söylenmiş. Ayrıca bir ikram masasında çikolata ve elma seçenekleri sunulmuş. Temiz ve tertipli odadaki denekler, beklendiği şekilde davranıp, daha çok bağışta bulunmuşlar ve çikolata yerine elmayı tercih ettikleri görülmüş.

Başka deneklerle, aynı kurguyla yapılan bir başka deneydeyse, katılanlardan pinpon toplarıyla neler yapılabileceği konusundaki düşüncelerini yazmaları istenmiş. İki gruptakiler aynı sayıda fikir üretmişlerse de, dağınık masalardakilerin düşüncelerinin daha ilginç olduğu gözlenmiş. Ayrıca, yaygın bir ürünle yeni bir ürün arasından seçmeleri  istendiğinde, dağınık ortamdakilerin yenileri seçtikleri görülmüş.

Araştırmacıların vardıkları sonuç, düzensiz ortamların geleneklerden kopmayı teşvik ettiği, bunun da yeni içgörüleri tetiklediği.Tersine, düzenli ortamlar tutuculuğa ve ihtiyatlı olmaya yönlendiriyor.Bu etkilerin sanal ortamlarda da (İnternet’te de) geçerli olup olmadığını araştıran ekibin elde ettiği ön bulgular  bie Web sayfasının düzenli olup olmayışının da aynı davranışları tetiklediğini gösteriyor.

Vohs şöyle özetliyor: “Hepimiz, işyerlerimizde olsun, evlerimizde olsun, arabamızda, hattâ İnternet’te çeşitli ortamlara maruz kalıyoruz. Çevremizin düzenliliği üzerinde kontrolümüz olsun ya da olmasın, bu düzenin etkisine açıksınız ve araştırmamız düzen ya da düzensizliğin sizi etkilediğini ortaya koyuyor.”