#

Amazon’dan ilk Melez Kuş Türü

Bilim Dalları
Etiketler

Toronto Scarborough Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, Amazon yağmur ormanlarının sakini olan ilk bilinen melez (hibrit) kuş türünü tanımladılar. Brezilya’da 1957 yılında ilk kez görülen ve sonra 2002 yılına kadar kimselerin izine rastlayamadığı altın taçlı manakin kuşunun (Lepidothrix vilasboasi), kapsamlı genetik çalışmalar ve diğer testler sonucunda, melez bir tür olduğu nihayet açıklandı.

İki farklı (ama yakın akraba) türün birbiriyle çiftleşerek yeni nesiller meydana getirmesiyle melez türlerin ilk tohumları atılır. Bu yeni nesil, kendisini meydana getiren ata türlerle çiftleşmeye devam edebilir. Bazen ise ağırlıklı olarak kendi aralarında çiftleşmeyi tercih ederler, bir süre sonra genleri ebeveyn türlerden tamamen uzaklaşır ve gerçek bir yeni tür haline gelirler. Tohumların atılması demişken, bu olgunun bitkilerde sık görüldüğünü ama iş omurgalı hayvanlara geldiğinde son derece nadir karşılaşıldığını söyleyebiliriz. Hatta şimdiye dek kuş türleri için melez tür kaydı hiç alınmamıştı. Anahtar kelime “şimdiye dek”.

Doç. Dr. Jason Weir ve ekibi, sadece genetik çalışmalarla yetinmediler ve kuşun yaşadığı bölgeden tüy örnekleriyle genetik çalışmalarda kullanabilecekleri diğer örnekler topladılar. Bu sayede altın taçlı manakin kuşunun genomunun büyük bir kısmını ortaya çıkarmayı başladılar. Kar tepeli manakin ve opal taçlı manakin türlerinin çiftleşmesiyle meydana gelen melez kuşun genomunun yüzde 20’si kar tepeli ebeveyninden, yüzde 80’i ise opal taçlı ebeveyninden geliyor.

Araştırma verilerine göre bu iki ebeveyn tür ilk kez yaklaşık 180.000 yıl önce çiftleşmişler. Melez yavrular zaman içinde anlamlı bir popülasyon oluşturacak sayıya ulaşmış, farklı bir tür oluşturacak şekilde evrim geçirmiş ve hatta kendilerine özgü bir de tepelik rengi şekillendirmişler. İki türün melezlerinin ortaya çıkması doğada aşırı nadir görülen bir durum değil aslında, ama çoğu kez bu melezler kendilerine özgü morfolojik karakterler geliştirerek tamamen farklı birer tür haline gelmiyorlar. “Altın taçlı manakini bu kadar eşsiz bir hayvan yapan da bu zaten” diyor ekip.

Yeni melez kuşumuz, ebeveynlerinin her ikisinden de farklı bir keratin yapısına sahip. Bu da kendini tepelik tüylerinde gösteriyor. Hoş, henüz diğer iki tür kadar göz alıcı bir tepelik rengine sahip olabilmiş değil. Ama harika yeşil renkteki gövdesinin tepesinde yer alan sarı tüyler, bu kendine özgü renklenmeye sahip Amazon kuşuna yine de “altın tepelikli” adının layık görülmesini sağlamış.

Altın tepelikli manakin, Brezilya sınırları içinde kalan güney-orta Amazon’un oldukça küçük bir bölgesinde yaşıyor. Bu bölgeyi ebeveyn türlerin yaşadığı alanlardan ayıran geniş nehirleri uçarak geçmeye de pek sıcak bakmıyor anlaşılan. “Coğrafi izolasyon olmadan böyle bir şeyin gerçekleşmesi neredeyse imkânsızdı,” diyor Weir “çünkü her iki ebeveyn türün bir araya geldiği yerlerde melezlerin ayrı bir tür olarak evrim geçirdiğini göremezsiniz.”

Kim bilir? Belki de bu şekilde yeni türler halini almış başka melezler de keşfedilmeyi bekliyordur.

 

REFERENCES

  • 1. https://scitechdaily.com/researchers-discover-first-known-hybrid-bird-species-from-the-amazon/
  • 2. http://www.newsweek.com/bizarre-amazon-rainforest-bird-species-discovered-be-extremely-rare-hybrid-758740
  • 3. http://www.pnas.org/content/115/2/E218.abstract