27 Milyon Yılda Bir Sil Baştan

Bilim insanları, gezegenimiz üzerindeki kitlesel yok oluşların 26-27 milyon yıllık bir döngüde gerçekleştiğine dair yeni bulgular ortaya çıkardı. Historical Biology Dergisi’nde yayımlanan çalışmada, çeşitli kara canlılarının yok olduğunu gösteren kayıtların, okyanuslardaki canlıların yok olduğu tarihlerle örtüştüğü iddia ediliyor.

Bu yok oluşların belki de en meşhuru, günümüzden 66 milyon yıl önce memeliler, sürüngenler, ikiyaşamlılar ve kuşlar da dahil olmak üzere, gezegen üzerindeki canlıların %70’ini ve tabii ki dinozorları ortadan kaldıran büyük felaket.

New York Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Michael Rampino, NYU Veri Bilimleri Merkezi’nden Yuhong Zhu ve Carnegie Bilim Enstitüsü’nden Ken Caldeira’nın yayımladığı araştırma, kara ve okyanus canlılarının atlattığı yok oluş süreçlerindeki örtüşmeyi ortaya çıkarmak için yeni istatistik analiz yöntemleri kullandı ve böylece, tüm canlı türlerinin neredeyse %90 oranında yok olmasıyla sonuçlanan olayların rastgele gerçekleşmediğine dair yeni bir fikir ortaya çıktı. Peki böyle bir döngünün sebebi ne olabilirdi?

Astrofizikçilere göre, Güneş Sistemi her 26-30 milyon yılda bir, büyük bir göktaşı yağmuruna tutuluyor olabilir. Samanyolu Galaksisi’nin orta düzlemindeki kalabalık bir alandan geçen gezegenimizin bu sırada büyük çarpışmalara sahne olması mümkün. Bu büyük çarpışmalar da, Dünya üzerindeki canlı yaşamı büyük ölçüde etkileyen olayları tetikleyebilir.

Rampino’ya göre, ‘‘Bu çarpışmaların küresel ölçekte felaketlere ve böylece birçok canlı türünün yok olmasına yol açması mümkün. Son 250 milyon yıl içinde gezegene çarpan en büyük üç göktaşının zamanlamalarıyla, karalar ve denizlerdeki kitlesel yok oluş olaylarının üçünün, aşağı yukarı aynı zamanlarda gerçekleştiğini zaten biliyoruz.’’

Fakat araştırmacılar, bununla beraber başka bir olasılığa daha açıklama getirdi. Dünya tarihinde kara ve okyanus canlılarının yok olduğunu gösteren sekiz büyük olay, bazalt patlaması seli adı verilen jeolojik süreçlerle de örtüşüyor. Bazalt patlaması selleri, muazzam volkanik patlamalar nedeniyle çok büyük alanların lav ile kaplanmasına verilen isim ve gezegen üzerindeki canlı yaşamı büyük ölçüde olumsuz etkileyebilecek kadar güçlü sonuçlar doğurabiliyor. Kısa vadede soğuma yani buz çağı, asit yağmurları ve ozon tabakasının yok olmasıyla beraber, uzun vadede büyük ölçekli sera gazı salımı ve ısınma, okyanusların asitleşmesi ve oksijen kaybetmesi gibi ölümcül süreçleri tetikleyebildiği söyleniyor.