2023’le Gelen Teknolojik Yenilikler

Teknoloji ilerledikçe, gündelik hayatımızı kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla tasarlanmış birçok ürün de piyasada satışa sunuluyor. Kimi erişilebilirliği artırmak veya daha sağlıklı bir yaşam sürmenizi sağlamak, kimiyse eskiden ancak laboratuvarlarda çalışan bilim insanlarının kullandığı cihazları genel kullanıcı düzeyine taşımak amacıyla üretilen bu aygıtlar, hayatımızı kolaylaştırmak veya hızlandırmanın da ötesinde insanoğlunun yaratıcılığını tetikleyen veya etkilerini genişleten büyük bir yelpazede karşımıza çıkıyor. Bunların bazılarına bir göz atalım isterseniz.

Merdiven Çıkabilen Motosiklet

Suzuki’nin inovasyona ve kapsayıcılığa verdiği önemi yansıtan bir örnek olan MOQBA, Japan Mobility Show’da tanıtıldı. Bu benzersiz araç, tekerlekler ve bacakları tek bir yapıda birleştirerek eşsiz bir mobilite konsepti sunuyor. Şasi, dört küçük elektrikli tekerlek üzerine monte edilmiş, her biri üç serbestlik derecesine sahip robot ayaklarına sahip.

MOQBA, özellikle merdivenlerden yukarı çıkma amacıyla tasarlanmış ilk motosiklet olarak tanıtıldı. Şu an için bir kavram aşamasında olsa da şehir içi scooter kullanımında devrim yaratabilir. Toplu taşımanın gelişmiş olduğu bölgelerde bile merdiven gibi engellerle karşılaşan bireyler için tasarlanmış bir araç.

MOQBA, farklı gereksinimleri karşılamak üzere üç farklı mod sunuyor: sandalye modu, ayakta kullanım modu ve sedye modu. Sandalye modu, sürücülere geleneksel bir koltuk sunuyor. Ayakta modu, hareket halindeyken ayakta durmayı tercih edenler için dik bir pozisyon sağlıyor. Sedye modu da yaralı bireylerin stabil ve konforlu bir şekilde taşınması için tasarlanmış.

MOQBA konsepti şu anda başlangıç aşamasında olsa da, özellikle engelli bireylere ve hastalara yönelik, kentsel mobiliteye dair heyecan verici bir vizyon sunuyor. Üretime geçip geçmeyeceği belirsiz olsa da tasarım, erişilebilirlik ve kapsayıcılığı vurgulayan ulaşım çözümleri için gelecekteki olasılıkları bizlere gösteriyor.

Akıllı Teleskoplar

Akıllı teleskoplar, yerleşik kameraları ve akıllı telefon bağlantıları ile gökyüzü gözlemine yenilik getirdi. Geleneksel okülerler yerine, gök cisimlerini bir ekranda göstererek temelde dijital astrofotografi cihazları olarak kullanıldıklarından, teleskoptan çok kameralara benzeseler de gece gökyüzünden ışığı yakalayarak optik teleskoplar gibi çalışıyorlar. Akıllı telefon uygulamalarıyla kontrol edilmeleri sayesinde görüntü paylaşımını da kolaylaştırıyorlar.

Bu teleskoplar gece gökyüzü ile otomatik olarak hizalanmak için gelişmiş GoTo teknolojisini kullanıyor. Kullanıcılar uygulama içinde hedef gök cisimleri seçiyor, teleskop da kendi kendine pozisyonunu ayarlıyor ve toplanan ışığı görüntü sensörüne yönlendirerek elektronik bir görüntü oluşturuyor. Teleskopun bilgisayarı, bu görüntüyü dijital olarak işleyerek, veri tabanındaki nesneler için ön ayarlı pozlama süreleri ve ISO ayarları ile geliştirir.

Akıllı teleskoplar genellikle göz merceği gerektirmez, çünkü görüntüler doğrudan akıllı telefonlara veya tabletlere iletilir. Bazı modeller normal teleskoplara benzer görüntüleme deneyimi sağlamak için elektronik oküler içerebilir. Önemli bir özelliği ise ışık kirliliğini filtreleme yetenekleridir, bu sayede derin uzay nesnelerinin temiz, detaylı görüntülerini yakalayabilirler. Şehir ortamlarında mükemmel performans gösterirler, ancak en iyi sonuçlar hala karanlık bölgelerde elde edilir.

Akıllı teleskopların birçok avantajı bulunmaktadır. Kullanıcı dostu olmalarının yanı sıra kutupsal hizalama gereksinimini ortadan kaldırırlar ve uzaktan kullanılabilirler. Ek olarak, astrofotografi konusunda üstün performans gösterirler.

Bununla birlikte, akıllı teleskopları kullanmanın dezavantajları da vardır. Geleneksel teleskopların optik kalitesine erişemezler, sahip oldukları görüş alanı sınırlıdır ve sarsıntılara karşı daha korumasızdırlar.

Teleskopik fotoğrafçılık ve astronominin geleceği, yapay zekâ (AI) sayesinde önemli ölçüde gelişti. AI, profesyonel astronomlara evrendeki detayları daha önce hiç olmadığı kadar detaylı ve kolayca inceleme fırsatı sundu.

AI programları, bilim insanlarının yıllarca sürecek veri ve görüntü işleme süreçlerini hızlandırmak için kullanıldı. Ayrıca, ALMA gibi son teknoloji teleskopların geliştirilmesinde önemli bir rol oynayıp, erken evrenden gelen ışığın gözlemlenmesine olanak tanırlar.

Sanal Masaüstü

Alıştığımız anlamda ekranı olmayan dizüstü bilgisayar ister miydiniz? Bildiğimiz 33-45 cm ekranlı bilgisayarlar yerine 250 cm’lik dev çalışma alanına sahip ama yine de çantanıza sığabilen bir bilgisayara ne dersiniz?

Düşünün ki, işlerinizi halletmek için geleneksel bir ekran gerekmiyor. Bunun yerine bilgisayarınıza bağlı bir çift gözlük takıyorsunuz ve anında masaüstü çalışma alanınız gözlerinizin önünde havada beliriyor, favori web siteleriniz ve uygulamalarınız ise çoktan hazır bekliyor. Klavyenizi geleneksel bir ekranda olduğu gibi kullanabilirsiniz. E-postaları kontrol etmek, çevrimiçi video konferanslarına katılmak veya notlar oluşturmak da dahil her işinizi halledebilirsiniz. En dikkat çekici olan özelliği ise, üzerinde çalıştığınız içeriği sadece sizin görebilmeniz.

Bilgi-işlem dünyasının en çok konuşulan ve üzerinde çalışılan konusu olan Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) ürünleri arasına, sıradan kullanıcı için, eğlenceden öte işlevleri de olan bir sistem katıldı. Üç yıl süren geliştirme sürecinin ardından ve Apple, Microsoft ve Magic Leap gibi şirketlerden gelen deneyimli 60’dan fazla uzamsal bilişim uzmanının katkılarıyla ortaya çıkan yeni dizüstü, kişisel bilgi işlemdeki gelecek nesli temsil ediyor. Şirketin CEO’su, bu teknolojinin kullanıcının günlük yaşamına doğrudan entegre edilebilen ilk artırılmış gerçeklik uygulaması olduğunu iddia ediyor. Şimdiye kadar artırılmış gerçeklik, eğlence, imalat, teknik ticaret, bilimsel ve askeri sektörlerde geçerli kullanım alanları bulabildi. Ancak henüz günlük iş veya tüketici iş akışlarına girebilmiş değil.

Geleneksel dizüstü bilgisayarların fiziksel kısıtlamalarını ortadan kaldırmak için artırılmış gerçeklik kullanan bu ürünle gördüğünüz sanal masaüstü, bugün yaygın olarak kullanılan dizüstü bilgisayarlardan çok daha büyük, yaklaşık 2,5 metre ortalama genişliğe sahip. Sonuç, kullanıcıların kendileri tarafından tasarlanmış ve özelleştirilmiş büyük bir özel sanal çalışma alanını yanlarında taşıyabilmelerini sağlayan benzersiz bir ürün.

Uçan Kamera

“Tam otonom, uçan, özçekim kamerası!” Bu tanım size ne ifade ediyor? Kameralı drone’ları hepimiz gördük, oynadık. Kendi kumandası olanlar, akıllı telefon uygulamasıyla idare edilenler, GPS kullanarak pozisyonunu belirleyip, üzerinizdeki bir vericiyi takip edenler…

Bu yeni kamera bütün bunlara veda edip kendi yetenekleriyle sizi takip ediyor ve ayarlandığı çekimleri gerçekleştiriyor. İnanması zor ama Hoverair X1’i çalıştırıp 6 çekim modundan birini seçtikten sonra, avucunuzda kendinize doğru birkaç saniye tutmanız, onun keyifli şekilde havalanıp görevini yardımsız yerine getirmesi için yeterli. Lazerli algılayıcısı, mesafe ölçer kamerası ile sizi takip ederek, hiçbir kumanda, uygulama ve benzerine gerek olmadan çekimlerini yapıp, yine ona doğru elinizi uzattığınızda uysal ve zeki bir kuş gibi konup kapanıyor.

Cihazın öne çıkan özellikleri; taşınabilirlik, kullanım kolaylığı, otomatik ve zekice tasarlanmış uçuş şekilleri, güçlü takip algoritmaları ve sarsıntısız video çekimi olarak belirtiliyor. Çalışması için gerek olmasa da, kimi ekstra işlevler için oldukça kullanışlı bir akıllı telefon uygulaması da var. Drone’lar kendi gürültüleri nedeniyle sesli video kaydı için kullanışsız olarak görülürler. Ancak Hoverair ile görüntü kaydı esnasında telefonunuzdan senkronize ses kaydı alarak, gürültüsüz, net konuşmalı videolar elde etmenizi sağlıyor. Böylece herkes hiçbir eğitim almadan, kumandasız, havadan profesyonel çekimler yapıp, kolayca bunları paylaşabilir.

Taşınabilir Enerji İstasyonları

Taşınabilir şarj cihazları son yıllarda ciddi bir atılım gerçekleştirdi. Daha küçük ebatta, daha uzun süre kullanılabilen ve daha güçlü enerji sağlayan şarj üniteleri veya ‘’powerbank’’ adı verilen bataryalar, artık eski tip jeneratörlerin yerini almaya bile başladı. Ufak bir seyahat çantası boyundaki bu cihazları elektrik şebekesine veya güneş enerjisi sistemlerine bağlayarak, hatta arabaların çakmaklığındaki 12V DC çıkış ile şarj etmek mümkün. Çoğu lityum-iyon bataryalara sahip ve bazı markalar, batarya eklentileriyle 12 kWh’a kadar kesintisiz güç sağlıyor. Bu da demek oluyor ki, cep telefonlarından tabletler ve bilgisayarlara, buzdolabı ve mikrodalga fırın gibi elektrikli ev aletlerinden matkap gibi yüksek enerji gerektiren el aletlerine kadar neredeyse tüm ihtiyacınızı bile bu şarj istasyonlarıyla karşılamanız mümkün. Özellikle doğada zaman geçirmeyi seven kampçılar ve karavancılar için çok faydalı ürünler, fakat elektrik kesintilerinde hayat kurtarıcı birer güvenlik önlemi olarak da düşünülebilir. Hatta, arabanızın aküsü biterse bu ünitelerle şarj ederek yolunuza devam edebilirsiniz! Bu bataryalar çok çeşitli özelliklere sahip ve bu doğrultuda çeşitli fiyat aralıklarında piyasada bulunabilir; her şeyden önce aşağı yukarı hangi amaçlarla kullanacağınızı ve ne kadar enerjiye ihtiyacınız olduğunu belirlemeniz gerekiyor. Orta segmentte bir cihaz, 900 W enerji tüketen bir çamaşır makinesini 60 dakika çalıştırabiliyor. Eğer gözünüz yükseklerdeyse, 2400 W güç sağlayan, 2048 Wh kapasiteli, 16 ayrı elektrikli cihazı aynı anda kullanmanızı sağlayan ve tüm bu kapasiteyi yalnızca 1.5 saatte tamamen şarj etmenizi sağlayan daha güçlü üniteler de var.

Sağlığına Düşkünler için Teknolojik Aygıtlar

Elektrikli diş fırçalarını görmeye alıştık, ama keşke aynı zamanda diş aralarını diş ipiyle temizleyen, hatta dil fırçalayan da bir fırça olsaydı diyorsanız, artık o da var. Dünyanın ilk “üçü bir arada” ağız bakım gereci olarak lanse edilen OraWand tam teşekküllü bir ağız bakımı deneyimi sunuyor. Klasik elektrikli diş fırçaları ya osilasyon (salınım) sistemini kullanarak geniş süpürme hareketleri yapıyor ya da sonik sistem (ses dalgaları) kullanarak hızlı titreşimlerle temizlik yapıyor. OraWand ise her iki teknolojiyi birden barındırması sayesinde hem plak tabakasını kırarak dişleri etkili biçimde temizliyor hem de geniş süpürme hareketleriyle dil ve dişlerdeki besin artıklarını tamamen uzaklaştırıyor. Başlıkların kolayca değiştirilebilmesi ve hem kullanım hem de taşıma açısından avantaj sağlayan boyutları, OraWand’ın diğer cazip özellikleri.

Evinizin konforlu ortamında kendi kendinize idrar tahlili yapabilmenizi sağlayan kitler piyasaya çıkalı epey oldu. Ama bunu ellerinizi de kirletmeden yapmak isterseniz, klozet içine kolayca takılabilen 9 cm çapındaki U-Scan tam da aradığınız şey olabilir. Böbrek hastalıkları, idrar kanalı enfeksiyonları ya da diyabet gibi sık idrar tahlili yapılmasını gerektiren hastalıklar için özellikle kullanışlı olabilecek bu küçücük “ev tipi” laboratuvarın önümüzdeki yıl üretilmesi planlanıyor. Çok sayıda parametre için ölçüm yapan ve mobil uygulaması aracılığıyla size sağlık tavsiyeleri de veren bu aygıta ek olarak, yatağınızın altına yerleştirilen ve uyku esnasında kalp atım hızı, solunum, vücut hareketleri gibi sağlık parametrelerini ölçen bir mat da üretmeyi planlayan şirket, gelecekte evimizdeki akıllı aygıtlarla neler yapabileceğimiz konusunda bize ipuçları veriyor.

Elektrik süpürgeleri, saç kurutma makineleri ve hava temizleyici-nemlendirici sistemleriyle tanınan Dyson, son olarak ses teknolojilerine de el attı. Ürettiği kulaklıklar arka plan sesini engelleme açısından oldukça iddialı -toplam 10 adet ses engelleyici mikrofon sayesinde saniyede 384 bin kez dış ses izlemesi yaparak filtreliyorlar. Dış sesleri ne kadar filtrelemek istediğinize bağlı olarak üç farklı moddan birini seçebiliyorsunuz. İzolasyon modunda en yüksek dış ses filtreleme verimini alırken, sohbet modunda sizinle konuşan kişiyi duyabiliyorsunuz. MyDyson uygulamasına bağlanarak etrafınızda maruz kaldığınız sesler hakkında bilgi alma seçeneğiniz de var. Özel yapım neodim sürücüleri de tüm ses bileşenlerinin (bas, mid ve tiz) tertemiz duyulabilmesini sağlıyor. Sağlığa düşkünlük ile kulaklığın ne ilgisi var diye düşünüyorsanız; üretici Dyson olunca, elbette bu kulaklığın tek görevi ses iletimi ve ses filtreleme ile sınırlı değil. Kulaklığa takabildiğiniz bir seyahat vizörü, havadaki çevresel kirleticileri yüzde 99’a kadar temizliyor.

Teknolojiyle Yazıp Çizebilmek

Bir süredir kullanımda olan dijital kalemler, gittikçe daha fazla teknolojinin eklenmesiyle, çok daha işlevsel (ve eğlenceli) gereçlere dönüşüyorlar. Bu kalemler, kullanıcının el yazısını ya da fırça darbelerini algılıyor ve bu analog bilgiyi dijital veriye dönüştürerek, farklı uygulamalarda kullanabilme imkânı sunuyor. Dijital kalemlerle birlikte kullanılan dijital kâğıt ya da tablet gibi özel yüzeyler de kalemin hangi noktada bulunduğu, o noktadan itibaren nereye hareket ettiği, hareket esnasında ne kadar bastırıldığı gibi bilgileri algılayıp dijital ortama aktaran sensörlere sahip. Bunun bir adım ötesi olan akıllı kalemler ise bu özelliklere ek bazı işlevlere sahip; ses kaydetme ve metin tarama gibi. Ama yine özel yüzeyler gerektiriyorlar.

Hollandalı bir grup mühendisin yarattığı Nuwa Pen ise dünyanın ilk gerçek akıllı kalemi olarak lanse ediliyor. Mürekkep kartuşunda bulunan kamera sistemi ve hareket sensörleri sayesinde, mürekkeple yazılabilen -geleneksel kâğıt dahil- her türlü yüzeyi “görüyor” ve doğrudan dijital belleğine alıyor. Sonra da özel uygulaması aracılığıyla dilediğiniz dijital ortama aktarabiliyor. Kullanıcının el yazısını metin formatına dönüştürme özelliği de var. Ancak, renkli kullanım şansı yok.

Renkli kullanım istiyorsanız, New York’ta bulunan Colorpik şirketinin ürettiğine benzer bir akıllı kalem tercih edebilirsiniz. Tasarımındaki özel algılayıcılar sayesinde herhangi bir rengi kopyalayan ve içerdiği dört farklı renk kartuşunu karıştırarak birebir aynısını yaratan bu kalemle, ister kâğıt üzerinde ister dijital ortamda çalışabiliyorsunuz. Üç farklı boyutta uç ile birlikte satılan Colorpik Pen, 16 milyon renk üretebilmesine ek olarak, sevdiğiniz ya da dilediğiniz renkleri kaydetme özelliği de sunuyor.

Son olarak da gerçekten “tükenmez” özellikteki bir kalemden bahsedelim. Alman tasarım stüdyosu Stilform’un ürünü olan Aeon, kalay ve bizmut alaşımından oluşan ve mıknatıslı özelliği sayesinde kolayca takılıp çıkarılabilen bir uca sahip. Bu uç, kâğıt üzerinde kurşun kalem benzeri iz bırakıyor ve zaman içinde aşınmıyor. Bu nedenle de ömürlerinin sonsuz olduğu söyleniyor. Aslında alıştığınız şekilde yazmıyorsunuz. Kalemin metal ucu, kâğıdın yüzeyini oksitliyor ve kurşun kalem benzeri bir iz çıkarıyor. Ama ondan biraz daha soluk. “Bu solukluğu sevmedim, alıştığım kurşun kalem baskınlığını istiyorum” derseniz de grafit uç seçeneği var. Ama her şekilde kalem ucu açmak tarihe karışıyor. Plastik içermeyen, hafif metalden yapılmış, çok ince tahta parçalarıyla donatılmış gövdesi de son derece çevre dostu. Çeşitli şekillerde silinip tekrar tekrar kullanılabilen akıllı defterler de yine aynı ölçüde çevre dostu.

Pedal Çevirirken Şarj Edin

Sağlıklı yaşam peşinde pedal çevirenlerimiz için bir taşla iki kuş vuran yeni kondisyon bisikletleri revaçta. Özellikle pandemi dönemiyle birlikte evde daha çok zaman geçirmeye ve evden çalışmaya başlayanlar için çalışırken spor yapma ve aynı zamanda laptop, tablet, telefon gibi küçük elektrikli cihazları şarj etme fırsatı kaçırılmaz. Aslında bu hiç de yeni bir teknoloji değil; eskiden bisikletlerin tekerleklerine bağlı dinamolar sayesinde gece pedal çevirirken önümüzü görmemizi sağlayan fenerleri çalıştırıyorduk. Teknoloji ilerlemiş olsa da, temel prensipler aynı; kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmek. Tabii çevre dostu teknolojilerden bahsediyorsak, bu ürünlerde geri dönüştürülmüş malzeme kullanımı da gittikçe yaygınlaşıyor.

Bu şarj bisikletlerinin bazıları kendi çalışma masası olan ve kendi başına bir mobilya gibi düşünebileceğiniz üniteler. Bazıları ise evdeki mevcut çalışma masanızla birlikte kullanabileceğiniz şekilde düşünülmüş ve üzerinde gerekirse saatler geçireceğinizi varsayarak oldukça ergonomik bir tasarımla üretiliyor. 70 kg ağırlığında bir yetişkin, saatte ortalama 20 km hızla pedal çevirirken (60 rpm) bir saat içinde 500-600 kalori yakıyor ve bu sırada 65-75 Wh enerji üretiyor. Yani mobil cihazlarınızı rahatlıkla şarj edebiliyorsunuz.