Konumuz balinalar ve yunuslar. Onlar, memeli deniz hayvanlarının oluşturduğu Cetacea (balinalar, yunuslar ve musurgiller) takımının üyeleri. Yeni bir araştırma, bu memeli kardeşlerimizin insanlar gibi birbirine sıkı sıkıya bağlı sosyal gruplar halinde yaşadığını, birbiriyle konuştuğunu –hatta bölgesel diyalektleri dahi olduğunu gösteriyor.
Araştırma, kapsamı açısından türünün en geniş örneği. Takım üyelerinin beyinsel büyüklüğü ve sosyal davranışlarını içeren geniş bir veri tabanı oluşturan çalışmada, 90 farklı balina ve yunus türü incelenmiş. Onların tahminlerin de ötesinde bir kültürel ve sosyal iletişim ağları olduğunu görmek araştırmacıları da şaşırtmış.
Yunus ve balinaların, insanlar ve diğer primatlarla paylaştıkları ortak özellikler epey fazla. Örneğin:
- Karmaşık işbirliği ilişkisi, ortak amaçlar için birlikte çalışma
- Avlanma tekniklerinin sosyal aktarımı, nasıl avlanılacağını öğretme
- Ortak avlanma
- Bölgesel grup diyalektleri de dahil olmak üzere karmaşık seslendirme, birbirleriyle konuşabilme
- Ses taklidi ve bireylere özel “imza ıslığı” kullanma, “isim” ayırt edebilme
- Türler arasında işbirliği yapabilme, insanlarla ve farklı türlerle birlikte çalışabilme
- Kendilerine ait olmayan yavruları sahiplenme
- Keyif için oyun oynama
Bir de elleri olsa…
Evrimsel biyolog Dr. Susanne Shultz, balina ve yunusların büyük ve çok yönlü beyinlerini kullanarak insanların karada yaptığına benzer bir deniz kültürü oluşturduklarını söylüyor. Ama bizimkiler gibi devasa metropoller veya bizim onları hapsettiğimiz dev “su parkları”na benzer “primat bahçeleri” inşa edecek teknolojiyi kurgulayamıyorlar çünkü ne elleri ne de başparmakları var.
Dr. Kieran Fox, “Bazı araştırmacılar, yunus ve balinaların yüksek bilişsel ve sosyal yetilere sahip olamayacağını iddia ediyor. Evet, beyin yapıları bizimkinden çok farklı. Ama çalışmamız işin pek de öyle olmadığını ortaya koyuyor. Hatta yeni bir soru ortaya atıyor: Farklı türlerin farklı beyin yapıları nasıl oluyor da benzer yüksek bilişsel ve sosyal beceriler geliştirilebilmesini mümkün kılıyor?”
Yunuslar bir şey biliyor ve bize söylemiyor olabilirler. Yüzlerindeki o “gülümseyen” ifade boşuna değildir belki de?
REFERENCES
- 1. https://archaeologynewsnetwork.blogspot.com/2017/10/whales-and-dolphins-have-rich-human.html
- 2. https://www.nature.com/articles/s41559-017-0336-y