Yeşil Uzay Çağı

Uzay keşiflerinde sürdürülebilirlik ve çevre dostu yaklaşımlar giderek daha fazla önem kazanıyor.

Araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat’ı tanıttı. Kyoto Üniversitesi ile Sumitomo Forestry’nin iş birliğiyle geliştirilen LignoSat, bu alanda yeni bir sayfa açıyor. Eylül 2024’te lansmanı yapılacak proje, ahşabın uzayda sürdürülebilir bir malzeme olarak potansiyelini keşfetmeyi hedefliyor.

LignoSat, yaklaşık 10 cm boyutunda bir küp şeklinde tasarlanmış ve tamamen manolya ağacından yapılmış panellerle kaplı bir uydu. Bu paneller, Japon ahşap doğrama sanatının inceliklerini yansıtan ve yapıştırıcı veya metal bağlantı parçalarına ihtiyaç duymayan özel bir teknikle bir araya getirilmiş. Uydu ayrıca, alüminyum bir çerçeveye, güneş panellerine, devre kartlarına ve sensörlere sahip. Bu sensörlerin ahşap üzerindeki gerilimi, sıcaklığı, jeomanyetik kuvvetleri ve kozmik radyasyonu değerlendirmesinin yanı sıra, radyo sinyallerini alıp iletmesi planlanıyor.

Geleneksel uydu yapı malzemeleri olan alüminyum ve karbon fiber, enerji yoğun üretim süreçleri ve sınırlı geri dönüştürülebilirlik nedeniyle çevresel etkiler yaratır. Ahşap ise daha düşük karbon ayak izine sahip yenilenebilir bir kaynaktır. Ahşap kullanımı, uydu üretimiyle ilişkili karbon salımını azaltabilir ve sürdürülebilir uzay malzemelerinin kullanımını teşvik edebilir.

Peki, ahşap uzayın zorluklarına dayanabilecek kadar güçlü mü?

Laboratuvarlarda simüle edilen uzay koşulları ve bir yıl süren Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) deneyleri, ahşabın minimum düzeyde bozulduğunu gösterdi. Uzayda oksijen ve ayrıştırıcıların bulunmaması, bu dayanıklılığın temel nedenlerinden.

Ahşap malzeme yanıcı olmasına rağmen, uzayın zorlu koşullarına dayanıklıdır ve radyo dalgalarını engellemez, bu da onu iletişim ekipmanları için ideal bir kaplama malzemesi yapıyor.

Bu ahşap harikası sadece gelenekleri yıkmakla kalmıyor; aynı zamanda uzay enkazıyla mücadeleye de katkı sağlıyor. Geleneksel uydular, yeniden girişte küçük metal parçacıkları yağmuru oluşturarak atmosferi kirletir. Ancak LignoSat, temiz bir şekilde yanıyor ve yandığında geride yalnızca su buharı ve karbondioksit bırakıyor.

Önümüzdeki yıllarda her yıl 2.000’den fazla uzay aracının fırlatılmasının beklendiği ve bunların yeniden giriş sırasında yanarak üst atmosfere bırakacağı alüminyumun yakın zamanda büyük çevre sorunlarına yol açabileceği tahmin ediliyor.

LignoSat’ın başarısı, uzay araştırmalarında oyunun kurallarını değiştirebilir. Ahşabın doğal radyasyondan koruma ve yalıtım özellikleri, onu gelecekteki uzay yaşam alanları için çekici bir seçenek haline getiriyor.

Kyoto Üniversitesi’nden Dr. Takao Doi ve ekibi, Ay’da ahşap barınaklar ve Mars’ta kereste ormanları yetiştirmek için ahşaptan kubbeler inşa etme fikrini tartışıyorlar. Bu, tüm öncüler gibi yerel malzemelerden yararlanmak zorunda kalacak olan uzay kolonicilerine sürdürülebilir ve yenilenebilir bir alternatif sunuyor.

LignoSat, Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yönetilecek ve Eylül 2024’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na taşınacak, kasımda da yörüngeye fırlatılacak. Uydunun yörüngedeki operasyonu sırasında iyi performans göstermesi halinde, ahşabın daha fazla uydu için inşaat malzemesi olarak kullanılması mümkün olabilir.

Ancak zorluklar devam ediyor. Araştırmacıların, ahşabın uzun vadeli yapısal bütünlüğünü ve uzay radyasyonunun mekanik özellikleri üzerindeki etkisini doğrulamaları gerekiyor. Bu engellere rağmen, eğer proje başarılı olursa, uydularda biyolojik olarak parçalanabilen malzemelerin kullanımının, uzay enkazının azaltılmasının ve çevre dostu uzay uygulamalarının desteklenmesinin yolunu açabilir.

Bu proje, geleceğin yeşil uydularına ve uzay yapılarına yol gösteriyor ve bizleri yıldızlara doğru sürdürülebilir bir yolculuğa çıkarıyor. Ahşabın uzaydaki geleceği parlak ve bu yenilikçi adım, uzay araştırmalarının sadece teknolojik değil, aynı zamanda ekolojik olarak da ilerlemesine olanak tanıyor.