Zekamız Azalıyormuş

O, biçimlerini, kaba saba hallerini beğenmediğimiz uzak atalarımız, bilimin, teknolojinin kucağında yaşayan bizlerden daha zeki olabilirler mi? Cell Press bilim dergilerinden Trends in Genetics’te yayımlanan bir makale, kabullenmekte zorlandığımız bu gerçeği yüzümüze vuruyor. Zihinsel ve duygusal yeteneklerimizi giderek yitiriyoruz; çünkü bize beyin gücümüzü sağlayan karmaşık gen yumağı, mutasyonlara özellikle yatkın ve modern toplumumuzda evrim bu mutasyonları ayıklayamıyor.

Makaleyi yazan Stanford Üniversitesi araştırmacılarından Dr. Gerald Crabtree’ye göre, “zihinsel yeteneklerimizin gelişmesi ve binlerce zeka geninin optimizasyonu, büyük olasılıkla atalarımız henüz Afrika’dan çıkmamışken, konuşma yetenekleri görece geri, dağınık insan topluluklarında gerçekleşti.” Böyle bir ortamda yaşamda kalabilmek için zeka kritik öneme sahipti  ve zihinsel gelişim için gerekli genler üzerindeki muazzam seçilim baskısı, insan zekasının doruğa çıkmasını sağladı.

Yazara göre o noktadan itibaren de sürekli zemin kaybediyor olabiliriz. Çünkü tarımın gelişmesiyle birlikte gelen şehirleşme, doğal seçilimin zihinsel gerilemeye neden olan zararlı mutasyonları ayıklama gücünü zayıflatmış olabilir. İnsan genomunda zararlı mutasyonların ortaya çıkma frekansıyla ilgili hesaplara ve zihinsel yetenek için 2000 ile 5000 arasında gen gerektiği varsayımından hareketle Dr. Crabtree, 120 kuşağa karşılık gelen 300 yıl içerisinde herbirimiz zihinsel ve duygusal sağlığımız için zararlı iki ya da daha fazla mutasyon geçirmiş olduğumuzu tahmin ediyor. Bu arada nöroloji bilimindeki son bulgular, beyin işlevleriyle ilgili genlerin mutasyonlara özellikle yatkın olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacı, seçilim baskısındaki azalmanın, mutasyonlardan kolayca etkilenen genlerin yüksek sayısıyla bir araya gelmesi sonucu zihinsel ve duygusal yeteneklerimizin erozyona uğradığını vurguluyor.

Yine de, Dr. Crabtree’ye göre paniklemeye gerek yok. Gerileme süreci oldukça yavaş. Toplumumuzda keşif ve ilerlemelerin hızlı temposu da, gelecekteki teknolojilerin soruna çözüm getireceği yolunda umut veriyor. Araştırmacı, “zihinsel işlevlerimiz sekteye uğratabilecek milyonlarca mutasyonun her birini,  teker teker bu mutasyonların birbirleriyle ve başka süreçlerle nasıl nasıl etkileşime girdiklerini, ayrıca çevresel etkilerin oynadığı rolü biliyor olacağız” diyor. “ O zaman da bir organizmanın tüm hücrelerinde, gelişiminin herhangi bir aşamasında meydana gelmiş herhangi bir mutasyonu adeta sihirli bir değnekle düzetebileceğiz. Böylece, doğal seçilimin acımasız süreçlerinin işlemesine de gerek kalmayacaktır.”