#

Yaşam Mars’tan mı geldi

Bilim Dalları

Amerikalı yetkin bir kimyacı, uzun süredir tartışılan Dünya’ya yaşam tohumlarının Mars’tan gelmiş olabileceği  tezine yeni bir kanıt bulunduğunu  açıkladı.

Yale, Harvard ve Florida Üniversiteleri’ndeki akademik kariyerinin ardından The Westheimer Institute for Science and Technology (TWIST) adlı araştırma kuruluşunu oluşturan Profesör Steven Benne’a göre yaşamın başlangıcında önemli bir rol üstlenmiş olabilecek molibden elementinin yüksek derecede oksitlenmiş formu, Dünya’da değil, Mars yüzeyinde bulunmaktaydı.

Yaşamın Dünya’ya dışarıdan geldiğini öne süren kuramlar, Dünyamızın çeşitli yerlerinde keşfedilen ve Mars kayalarıyla aynı özelliklere sahip olan bazı göktaşlarına dayanıyor. Bunların, Mars’a bir meteorit çarpması  sonucu uzaya fırladıkları ve yüzbinlerce yıl sonra Dünya’ya düştüklerine inanılıyor.

 

Bunlardan en az birinde bulunan bazı oluşumların ilkel mikroplar olup olmadığı uzun süre tartışma konusu olmuştu. Bazı uzmanlar, uzayın yaşama elverişsiz koşullarına karşın Dünya’da da binlerce metre derinlikteki sıcaklıklara dayanabilen, okyanusların oksijensiz tabanlarındaki sıcak su kaynakları çevresinde yaşayabilen canlılara işaret ederek, Mars’tan yolculuk süresince göktaşlarındaki olası canlılar ya da yaşam tohumlarının bu yolculuktan sağ çıkmış olabileceklerini savunuyorlar.

 

Profesör Benner, yaşamın ortaya çıkış sürecinde rol oynadığı düşünülen molibden’in yaşamın ortaya çıktığı üç milyar yıl önce oksijen bakımından çok fakir olan Dünya yüzeyinde değil, o tarihlerde oksijence zengin Mars’ta oksitlenmiş olabileceğini söylüyor.

Mars yörüngesinde dolanan ve yüzeyine indirilmiş olan araçlardan sağlanan verileri değerlendiren gezegenbilimciler, bugün yaşam barındırmayacak kadar soğuk ve kuru olan, atmosferini büyük ölçüde yitirmiş olan”Kızıl Gezegen”in  günümüzden dört milyar yıl önce denizler ve akarsularla kaplı, yaşama dost bir gezegen olduğuna inanıyorlar. Prof Benner “son araştırmalar, yaşamın ortaya çıkmasını sağlamış olan bu koşulların Mars’ta hâlâ mevcut olduğunu gösteriyor” diyor.

Prof. Benner’a göre yaşamın Mars’tan gelmiş olması, Dünya’da ortaya çıkmış olduğunu öngören modellerin iki paradoksuna da çözüm getiriyor.

Araştırmacının “katran paradoksu” dediği birincisi, tüm canlıların organik maddeden oluşmasına karşılık, organik moleküllere ısı ya da ışık biçiminde enerji aşılandığında yaşam oluşturmadıklarına, katran, petrol ya da asfalt gibi bir maddeye dönüştüklerine işaret ediyor.  Prof. Benner, “Başta bor ve molibden olmak üzere bazı elementler, organik maddelerin katrana dönüşme eğilimini destekler göründüklerinden bunları içeren minerallerin yaşamın başlaması için önem taşıdıklarını düşünüyoruz” diyor. Kısa süre önce bir Mars meteoriti üzerinde yapılan incelemelerin Mars’ta borun varlığını gösterdiğini kaydeden araştırmacı, “Şimdi molibdenin oksitlenmiş formunun da orada bulunmuş olduğuna inanıyoruz” diyor.

Yaşamın Dünya’da ortaya çıktığı kuramlarının ikinci paradoksuysa, (her ne kadar yaşamı sığ su birikintilerinde başlatanlar varsa da) gezegenimizin büyük olasılıkla ilk başlarda tümüyle sularla kaplı olması.

Yaşamın Dünya’da ortaya çıktığı kuramlarının ikinci paradoksuysa, (her ne kadar yaşamı sığ su birikintilerinde başlatanlar varsa da) gezegenimizin büyük olasılıkla ilk başlarda tümüyle sularla kaplı olması.
Benner’a göre bu durum, borun yeterli derişimlerle oluşmasını önleyeceği gibi, suyun bilimcilerin ilk kalıtım molekülü olduğuna inandıkları RNA üzerinde aşındırıcı etki yapması. Gerçi Mars’ta da suyun varlığını gösteren kanıtlar çoğalıyor; ama suyun orada kapladığı alanlar, Dünya’nın ilk zamanlarındaki küresel okyanustan çok daha küçüktü.

Benner, “Hepimizin gerçekte Marslı  olduğumuzu, yaşamın orada başladığını ve bizlerin bir kaya parçasının üzerinde Dünya’ya geldiğimiz gösteren kanıtlar birikiyor” diyor. “Ama, aslında iyi ki gelmişiz, çünkü Dünya’nın yaşamın sürmesi için daha uygun olduğu açık. Eğer olası Marslı atalarımız kendi yurtlarında kalmış olsalardı, şimdi anlatacak bir hikaye olmazdı”.

REFERENCES

  • 1. “We may all be Martians - - new research supports theory that life started on Mars”, European Association of Geochemistry, 29 Ağustos 2013