“Varsayılan” Cinsiyet Hangisi?

Science dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, cinsiyetin belirlenmesinde COUP-TFII adlı bir proteinin sorumlu olduğu; embriyonun dişi olmak için erkek dokuları öldürdüğü ortaya çıktı!

“Ders kitaplarında yazılan bilgileri gözden geçirmek zorundayız” diyor araştırmacılar. Zira New York’taki Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü’nde farelerle yapılan yeni bir deneyin sonuçları bilim insanlarının kafalarını karıştırdı.

Bir başka deyişle, Fransız endokrinolog Alfred Jost’un 50 yıla yakın bir süre önce ortaya attığı tezin tam aksi kanıtlandı.

Jost’un teorisi neydi?

Jost’un teorisine göre bütün memelilerde “varsayılan” cinsiyet dişiydi. Dişi embriyoda, erkeklik hormonu olan testosteron bulunmadığında Wolf kanalı parçalarına ayrılarak ortadan kayboluyor, Müller kanalı dişi üreme sistemini devreye sokuyor; embriyo dişi olarak dünyaya geliyordu.

Ancak bu kez COUP-TFII adlı proteini üreten geni ortadan kaldırarak dişi farelerin üreme sistemlerindeki iletişim hatlarını kesen araştırmacılar, embriyoda Müller kanalının yanı sıra Wolf kanalının da belirdiğini gözlemledi.
Akla yatkın bir açıklama arayan uzmanlar önce çıkardıkları genin, yumurtalıkların testosteron salgılamasına yol açtığını, bu hormonun erkek dokularını besleyip büyüttüğüne ihtimal verdi. Ama incelediklerinde ne yumurtalıkta herhangi bir sıra dışılık, ne de fazladan erkeklik hormonu gözlemlediler.

Bakın şu proteinin yaptıklarına!

Uzmanlar böylece COUP-TFII’nin dişilerdeki Wolf kanalını ortadan kaldıran biyokimyasal bir süreci yürüttüğü sonucuna vardılar. Emirler yüksek yerden –COUP-TFII adlı proteinden- gelmediği sürece bu sğreç işlemiyor ve erkeklik kanalı kazanıyordu. Proteinin salgılanmasıyla beraber Wolf kanalı yerini Müller kanalına bırakıyordu. COUP-TFII üretimini tetikleyen sinyallerin gizemiyse henüz çözülemedi.

Araştırmanın, “Wolf kanalını bozan mekanizmanın daha iyi anlaşılmasına katkıda bulundu”ğunu söyleyen Harvard Tıp Fakültesi biyologları COUP-TFII’nin, üreme kanallarının gelişimini düzenleyen hormonlarla doğrudan bir ilişkisi olduğunu ekledi.

Uzmanlara göre araştırma fareler üzerinde yapılmış olsa da, bütün memelilerde aynı mekanizma çalışıyor. Bu yeni verilerin ışığında “varsayılan” cinsiyetin erkeklik olduğunu, embriyonun ancak belli bir faaliyetten sonra dişileştiğini söylemek mümkün.