Uranüs’ün Kokusu

Uranüs’ün hidrojen sülfürden oluşan yüksek bulutları var. Çürük yumurtaya o dayanılmaz kokusunu veren de aynı molekül, yani hidrojen sülfür.

Yüksek bulutların üzerinde hidrojen sülfür izini yakalayan Hawaii’deki Gemini North teleskobunun spektrografı oldu. Spektrograf ile bu yeni araştırmaya imza atanlar ise Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Leigh Fletcher ve ekibi. Araştırma sonuçları geçtiğimiz günlerde yayımlandı.

Aslında pek şaşırmamışlar; 1990’larda yapılan gözlemler hidrojen sülfüre dair bazı ipuçları gösteriyordu ama gaz ilk kez saptanabildi.

Bulutların kokusu bize hitap etmiyor olabilir ama erken Güneş Sistemi’ne dair detayları açığa kavuşturmamıza yardım edebilir.

Hidrojen sülfürün faydaları

Uranüs’ün hidrojen sülfür bulutları, onu diğer gaz devlerinden, bulutları büyük oranda amonyaktan oluşmuş olan Jüpiter ve Satürn’den ayırıyor. Hidrojen sülfürün faydaları da burada devreye giriyor. Düşük sıcaklıklarda amonyaktan daha geç donuyor. O yüzden hidrojen sülfürden buz kristallerinin, erken Güneş Sistemi’nin derinliklerinde daha bol miktarda bulunduğunu ve yeni oluşmuş gezegenleri tamamen kaplamış olduğunu düşünebiliriz. Dolayısıyla buz devleri Uranüs ve Neptün, Jüpiter ve Satürn’e göre Güneş’ten daha uzakta doğmuştu. “Demek ki gaz ve buz devlerinin oluşumu biraz farklıydı” diyor Bay Fletcher, “Çünkü, Güneş Sistemi’nin oluştuğu süreçte farklı madde kaynaklarına erişimleri vardı.”

Fletcher dahil pek çok gezegen bilimci, en son 1980’lerde Voyager’ın gittiği buz devlerine tekrar uzay aracı göndermek istiyor. Çünkü görecek, bilecek, anlayacak çok şey var.