#

Isınan Pasifik’te Metan Tehlikesi

Bilim Dalları
Etiketler

Washington Üniversitesi araştırmacılarınca yürütülen bir çalışma, küresel ısınmaya paralel olarak Pasifik Okyanusu’nun (Büyük Okyanus) orta derinliklerindeki deniz suyu sıcaklığının artmasıyla, tabanda donmuş halde bulunan metanın gaz haline geçerek yükseldiğini ortaya koydu. Araştırmacılar, bu etkin sera gazının bir kısmının okyanus yüzeyine çıkıp atmosfere karışarak küresel ısınmayı hızlandırabileceği uyarısını yapıyorlar.

Araştırmacılar, ABD’nin Pasifik kıyısındaki Washington eyaleti açıklarında 500 metre derinliğindeki okyanus sularının giderek ısındığını ve bu derinliğin, metanın donmuş katı halden gaz haline dönüştüğü derinlikle örtüştüğünü kaydediyorlar.

Washington  Eyaleti açıklarındaki okyanus tabanından çıkan metan baloncuklarını gösteren bilgisayar simülasyonu.

Doğal gazın temel içeriği olan metan molekülleri (CH4), okyanus tabanlarında ve kıta sahanlıklarının derinliklerinde soğuk ve okyanus sularının muazzam basıncı altında klatrat denen buzdan kafeslere hapsolmuş biçimde bulunuyorlar ve “metan hidrat” olarak adlandırılıyorlar.

Dünyadaki tüm petrol ve doğal gaz rezervlerinden kat kat fazla bir potansiyel enerji kaynağı olan metan hidratlar hükümetler ve enerji şirketlerinin iştahlarını kabartıyor. Ancak, ticari işletimin yataklar üzerindeki basıncı azaltması sonucu kararlılığını kaybedecek metan hidratların çözülmesi ve atmosfere yoğun metan çıkışı olasılığı, çevrecileri endişelendiriyor. (Metan hidratlar üzerinde kapsamlı bir inceleme için Bkz: KURIOUS, derin bakış, Arktik’te Metan Bombası).

Kuzey Amerika’nın pasifik kıta sahanlığı, biyolojik bakımdan üretken suları ve tabanıyla  güçlü jeolojik etkinliklere maruz bulunması nedeniyle metan hidrat yataklarının yaygın olduğu bir bölge.

Washington eyaleti açıklarındaki orta okyanus katmanının ısınmasına, Japon adalarıyla Asya arasındaki Okhotsk Denizi’nin yüzey sularının son 50 yıldır ısınıp batıya göç ederken yoğunlaşıp yüzey altına dalmasının neden olduğu düşünülüyor.

Araştırmacılar, Washington eyaleti açıklarındaki deniz tabanındaki metan hidrat yataklarının bozunmasıyla, 1970-2013 arasında 4 milyon ton metan çıkışı olduğunu hesaplıyorlar. Araştırma, bu bölgede metan çıkışı tehlikesine işaret eden ilk çalışma. Şimdiye kadar araştırmalar, Arktik Okyanusu kıta sahanlığı ve Sibirya’nın kuzeydoğusundaki donmuş topraklarda metan hidrat çözülmesi üzerinde yoğunlaşmış bulunuyordu.

Metan hidrat yataklarının kararlılıklarını yitirmesiyle serbest kalan metanın ne olacağı konusunda kesin bir öngörü bulunmuyor. Okyanus tabanındaki tortullar ya da sudaki bakteriler tarafından tüketilip, bölge sularının oksijensizleşmesine yol açabileceği, bir kısmının da yüzeye çıkıp atmosfere karışarak küresel ısınmaya katkı yapabileceği düşünülüyor. 

REFERENCES

  • 1. “Warmer Pacific Ocean could release millions of tons of seafloor methane”, University of Washington, 9 Aralık 2014