#

Geçmişi Seslendirdiler

Bilim Dalları
Etiketler

New York Üniversitesi Albany ve Buffalo kampüslerinde GIS (Geographic Information Systems  / Coğrafi Bilgi Sistemleri) teknolojisi kullanarak geliştirilen sistem, New Mexico’daki Chaco Kanyonu ve çevresinin geçmişteki “ses manzarasını” günümüze taşıdı.

Çalışmanın, insanın çevresiyle ilişkisini, onu nasıl algıladığını anlamlandırabilmeyi ve açıklayabilmeyi amaçlayan fenomenoloji (olgubilim) kapsamında ele alındığını düşünürsek, ses ortamının canlandırılarak günümüze aktarılması bir ilk.

“İnsanlar uzay boşluğunda yaşamıyor. Bu yüzden yaşam deneyimlerini her yönüyle değerlendirebilmeliyiz” diyor Albany'den arkeolog Kristy Primeau. Antik bir coğrafyada da orada olandan, görünenden daha fazlası var. Primeau’ya göre, insanlar, ortak bir kültürü paylaştığında bu onların yaşadığı coğrafyayı anlam, hafıza ve kimlik açısından genel olarak nasıl algıladığını da etkiliyor. “Sesin, belli bir coğrafyada yaşayan insanların çokyönlü deneyimlerini anlamamızı sağlayacak yollardan biri olduğunu umuyoruz” diyor.

Antropoloji Bölümü’nden David Witt, sesin uzaklık ve araya giren diğer değerlerle birlikte çevreye etkisini hesaplayan bir tablo geliştirmiş. Tablodaki veriler, araştırmacıların GIS teknolojisiyle elde ettikleri iki boyutlu, noktalar arası analizleri içeriyor. Ve söz konusu coğrafyadaki sesin tüm noktalardan nasıl algılandığını modelliyor.

Primeau ve Witt bu modelle MS 1040 civarında kültürel zirvesindeki Pueblo halkının yaşadığı New Mexico’daki Chaco Kanyonu’nu araştırmış. Çalışma sonuçlarına göre, uyarı niteliğindeki yüksek bir ses her yere ulaşılabiliyormuş. Ancak Pueblo yapılarının özel bir amaca uygun tasarlandığını gösterebilecek en önemli bulgu, müzik enstrümanlarının sesi olmuş. Özellikle de, Pueblo Bonito’da bulunan deniz kabuklularından yapılmış trompet. Pueblo Bonito’daki platformdan üflenen trompetin sesi dört farklı noktadan duyulabiliyormuş. “Bu bilgiden hareketle, tepede gerçekleşen olayların sadece Pueblo Bonito’da değil, aşağı kentte de algılabildiğini gözümüzde canlandırabiliyoruz” diyor Primeau ve Witt.

Arkeoloji ve antropoloji alanındaki bu yenilikçi araştırmanın henüz ilk adımlarını atan Primeau ve Witt’in model üzerindeki çalışmaları devam ediyor.

REFERENCES

  • 1. http://www.buffalo.edu/news/releases/2017/07/003.html