#

Europa’da Buhar

Bilim Dalları

Hubble Uzay Teleskopu’yla yapılan gözlemler, Jüpiter’in uydusu Europa’nın güney kutbundan birkaç  yüz kilometre yüksekliğe kadar su buharı püskürttüğünü gösterdi.

Teksas’taki Southwest  Research Institute gezegen gökbilimcisi Lorenz Roth’a göre, süpersonik hızlarda fışkıran buhar, Europa’nın kilometrelerce kalınlıktaki buz yüzeyinin altında uyduyu çepeçevre sardığı düşünülen sıvı su okyanusundan kaynaklanıyor olabilir.

Oksijen ve hidrojen atomları,  morötesi ışığın belli dalgaboylarında ışık yayar ya da soğururlar. Bu veriler uzak bir cisimden gelen ışıkta bir arada görüldüğünde genelde su buharının varlığına işaret ederler. Daha önceki gözlemlerde Europa’nın seyrek atmosferinde çoğu kez gözlenen oksijenin  bazen güney kutbu üzerinde yoğunlaştığını gösteren önceki gözlemler üzerine Roth ve ekibi su geyzerleri bulmak umuduyla Hubble Uzay Teleskopu’yla uyduyu morötesi dalga boylarında gözlemişler. Gözlemler sırasında da 121.6 nanometre dalgaboyunda hidrojen yayım (emisyon) çizgileri belirlenmiş.

Roth ve ekibi, yedi saat süren hidrojen işaretinin, Europa’nın Jüpiter çevresindekiyörüngesinin en uzak noktasında tepe noktasına eriştiğini belirlemişler. Aaynı olgunun Satürn’ün yine yine buz geyzerleriyle ünlü uydusu Enceladus’ta da gözlendiğini kaydeden araştırmacılar şu sonuca varıyorlar: Yörüngelerinde en uzak noktalardayken uyduların buzlu yüzeylerinde gezegenlerin kütleçekiminin yol açtığı gerilme, kutuplardaki çatlakların genişlemesine, daha  sonra da kapanmasına yol açıyor.  

REFERENCES

  • 1. “Water Vapor Plumes Erupt From Europa”, Science, 12 Aralık 2013