Tatsız tuzsuz domates sorunsalı evrensel; bu konuda yalnız değiliz. Ama bir grup bilim insanı, “Nerede o eskinin mis kokulu, lezzetli domatesleri” demenin ötesine geçmiş. 400’e yakın domates türü üzerinde gerçekleştirdikleri tat çalışmalarını kimyasal ve genom analizleriyle birleştirmişler. Çalışmaları geçtiğimiz günlerde Science’da yayımlandı.
Çalışma, domatese o özlediğimiz tadını veren lezzet bileşenlerinin son elli yılda gerçekten kaybolduğunu doğruluyor. Kaybolan “lezzet genlerini” tespit eden çalışma, domatese tadını geri kazanmanın yolunu da içeriyor.
Araştırmanın yazarlarından, Florida Üniversitesi’nden Harry Klee, modern domateslerin, yeterli şeker ve uçucu kimyasallardan yoksun kaldığını, bunun da iyi lezzetin önemli kriterlerinden olduğunu söylüyor. Bunu çözebilmek için önce domates DNA’sındaki lezzete özel –ve 50 yıl içinde giderek azalan– alellere odaklanmışlar. İyi alellerin genomdaki yerlerini tespit etmişler. Böylece önemli kimyasalların sentezlenmesini kontrol eden genleri haritalandırabilmişler. Sonrasında da genetik analiz yoluyla modern domatesteki kötü alelleri iyileriyle değiştirmeyi başarmışlar.
Domatese güzel tadını geri verecek ıslah çalışmaları haliyle zaman alıyor. Bu son çalışmadan uyarlanacak genetik özelliklerin yeni domates çeşitlerinde hayat bulması için en azından üç dört yıl gerekiyor.
REFERENCES
- 1. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/01/170126142901.htm
- 2. http://science.sciencemag.org/content/355/6323/391