#

Can Derdine Düşünce… Yaşamak İçin Hiper Evrim

Bilim Dalları

ABD’nin Florida kıyılarındaki adalarda yaşayan yeşil kertenkelelerin (anol) , yaşam bölgeleri Küba’dan gelen kahverengi anollerin istilası üzerine hayatta kalabilmek için yalnızca 15 yıl içinde evrim geçirdikleri gözlendi.

Texas Üniversitesi (Austin) Entegratif Biyoloji Bölümü’nde doktora sonrası araştırmalar yapan Joel Stuart, istilacıların baskısı üzerine ağaçların daha üstteki  dallarına tırmanmak zorunda kalan hayvanların ayaklarının, 20 kuşak sonra bu zorunluluğa uyum sağlayacak donanımı kazandığını açıkladı.

Değişim, hayvanların ayak parmaklarında. Yeşil anoller canlarını koruyabilmek için, parmaklarının altında daha ince ve kaygan üst dallara rahatça tutunabilmelerini sağlayan geniş ve yapışkan yastıklar geliştirmişler.

Araştırmacıya göre, insanlarda evrimin seyri aynı hızda olsaydı, bir Amerikalının 1,82 m olan ortalama boyunun 20 kuşak sonra 2,05 m’ye çıkması gerekirdi!

Küba ve Bahama Adaları’na endemik olan kahverengi anoller ilk kez 1950’lerde Güney Florida’da görüldükten sonra ABD’nin güneydoğusına ve hatta Hawaii Adaları’na kadar yayılmışlar. Bu istilacı türün devrim öncesinde Küba’dan ABD’ye tarım ürünleri getiren gemilerle taşınmış olabileceği düşünülüyor.

Çalışma, benzer türlerin farklı ekolojik alanların avantajlarından yararlanmak için geçirdikleri ve evrim biyologlarının “özellik kayması” olarak  adlandırdıkları farklılaşmanın belgelenebilen ender örneklerinden biri olarak nitelendiriliyor. Araştırmacılara göre aynı yiyecek kaynakları ve yaşam alanı için kahverengi ve yeşil anoller arasındaki rekabet, yeşil anollerdeki evrimi körüklüyor olabilir.

Stuart, her iki türün yetişkinlerinin, karşı türün yumurtadan yeni çıkmış yavrularını yediğini de gözlemiş. Araştırmacı “Durum böyle olunca, yumurtadan çıktıktan sonra çarçabuk ağaçlara tırmanmanız gerekir, yoksa yem olursunuz” diyor. “Eğer ayak tabanlarınızda büyük yastıklar olursa, tırmanma eylemini daha kolay yapabilirsiniz.” 

REFERENCES

  • 1. “Florida lizards evolve rapidly, within 15 years and 20 generations”, 23 Ekim 2014, University of Texas at Austin